Traktor va avtomobillar

Yo n i sh j a r a yo n i
Yonilg’ining yonishi jarayonida dvigatel silindri ichida issiqlik ajralib chiqadi va u ishchi jismning (rabochaya tela) ichki energiyasining oshishiga va mexanik ishning bajarilishiga olib keladi. Yonish oxirida temperatura va bosim ni aniqlash uchun quyidagilardan foylanamiz.

O’rtacha molyar issiqlik sig’imi

,

Yongandan keyin gazdagi mollarning soni

.
Ishchi aralashmaning molekulyar o’zgarish hisobiy koeffisiyenti
.
uchastkada 1kg yonilg’ining yonishida (rasm. 135.sm.str.267 Kaptyushin) gaz bilan uzatiladigan issiqlik miqdori quyidagicha aniqlanadi

, kDj/kg,

bu yerda - issiqlikdan foydalanish koeffisiyenti.

Issiqlikdan foydalanish koeffisentining qiymati quyidagi oraliqda yotadi, ya’ni:

- karbyuratorli dvigatellarda - 0,85…0,95;

- dizellarda - 0,7…0,9.

Yonish jarayonining oxirida temperaturani dizel dvigatellari uchun quyidagicha topamiz

yoki .

Bu tenglamani ga nisbatan yechib, topiladi.

Bu yerda bosimning oshish darajasi quyidagi oraliqda yotadi
:

- dizellarda - = 1,2…1,5;

- karbyuratorli dvigatellarda - = 3…4;

- gazli dvigatellarda - = 3…5.

Yonish jarayonining oxiridagi bosim quyidagicha aniqlanadi
, MPa.

Taxminiy kengayish darajasi (stepen predvaritelnogo rasshireniya)

.

Zamonaviy avtotraktor dvigatellarida ular to’liq yuklanishda ishlaganda maksimal temperatura va siklning bosimi quyidagi oraliqda yotadi:

- karbyuratorli dvigatellarda K; MPa;

MPa;

- dizellarda: K; MPa;

- gazli dvigatellarda: K; MPa; MPa.

Dizel dvigatellarida silindr ichidagi temperatura yonish jarayonida karbyuratorli dvigatellarga nisbatan past, chunki ular uchun havoning ortiqlik koeffisenti ning ancha yuqoriligi bilan ishlashi xarakterlidir.