Тўра Сулаймон ижодий меросида халқ мақолларининг ўрни ва диний, эртак ва афсона қаҳрамонларининг таъсири



Download 43,95 Kb.
bet2/5
Sana08.03.2022
Hajmi43,95 Kb.
#486390
1   2   3   4   5
Bog'liq
2 5208613286328665492

Келин гулга, куёв булбулга ўхшар.
Шоир бунда қиз-йигит ўрнида келин-куёв сўзларини қўллайди. Чунки ҳар бир йигит-қиз куёв-келин мартабасига кўтарилар экан, булбул ва гул ўхшатишлари ўз аҳамиятини йўқотмайди.
Мақолнинг ёзма шеърият таркибида учраши ёзма адабиётнинг илк давридан ҳозиргача давом этиб келмоқда. Фольклоризм шеърий асар бадииятини юксалтиришга, ижодкор мақсадининг чуқурроқ очиб берилишига, ғоянинг бўртиб туришига хизмат қилиши билан аҳамиятлидир2.
Маълумки, қадимдан доно халқимиз гапига мақол қўшиб гапирган. Бекорга “Сўз кўрки – мақол”,–дейилмаган. Ҳатто Гулханий томонидан “Зарбулмасал” яратилган бўлиб, халқимизнинг бебаҳо мулкига айланган. Тўра Сулаймон мероси халқ оҳзаки ижодидан баҳра олиб сув ичган. Шеърлари билан бир қаторда достонларида (ҳам насрий, ҳам назмий қисмида) ҳам халқ мақолларидан моҳирлик билан фойдалана олганки, бу орқали тилнинг бойлигини, халқнинг маънавий камолотини яққол кўрсатиб берган. “Харсанг” эртак-достонида “Эрни эр қиладиган ҳам, қаро ер қиладиган ҳам хотин” деган мақолни келтириб, халқ хулосасига қўшимча қилиб, уни қул – шер ўхшатишлари орқали ривожлантиради:
Нақл бордир: эрни эр,
Ер қилар ҳам хотиндир.
Истаса қул, истаса
Шер қилар ҳам хотиндир.
Шу эртак-достонининг шеърий қисмида “Осмон йироқ, ер қаттиқ”, “Ҳар кимники ўзига, Ой кўринар кўзига”, “Ҳисобли дўст айрилмас”, “Шерикли ош бор ерда, Пашша тушади ошга”, “Қизил юзли йигитнинг Қизаргани – ўлгани” каби мақолларини воқеалар ривожига сингдириб, ўзига хос услуб ярата олган:
Ер қаттиқ, осмон йироқ
Деган бир онлар экан.
Оға бирмас, икки кун
Қолибди қир-адирда.
Ҳар кимники ўзига,
Ой куринар кўзига.
Чидай олмасдан келдим,
Шу қайнимнинг сўзига.
Оға дер укасига:
Гап эшит энди мендан,
Ҳисобли дўст айрилмас,
Деган эски нақл бор.
Чиллали боланинг ҳам
Бўлармиш жойи бошқа,

Download 43,95 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish