Tovar-moddiy zaxiralar (tmz) haqida tushuncha. Tmz lar hisobining asosiy vazifalari. Tmz larning turkumlanishi

Download 226,81 Kb. bet 5/9 Sana 27.01.2023 Hajmi 226,81 Kb. #903898

Bog'liq
5-MAVZU. TOVAR-MODDIY ZAXIRALAR HISOBI

Bu sahifa navigatsiya:

• Debet Kredit
• 8.TMZ larning buxgalteriyadagi (sintetik) hisobi.

Xo‘jalik muomalalarining mazmuni
Schyotlarning bog‘lanishi
		Debet	Kredit
1	Tovar moddiy qiymatliklarini tayyorlash va etkazib berish jarayonida yordamchi ishlab chiqarish tomonidan ko‘rsatilgan xizmatlarning hisobdan chiqarilishi	1510	2310
2	Mol etkazib beruvchilardan materiallar olindi	1510	6010
3	Mol etkazib beruvchilarga materiallarning kamomad summasi bo‘yicha da’vo bildirildi	4860	1510
4	Materiallarni xarid qilishdagi turli tashkilotlarning xizmatlari summasi	1510	6990
5	Omborga kelib tushgan moddiy qiymatliklarning kirim qilinishi	1010-1090, 2910-2990	1510
6	O‘stirishga va boquvga kelib tushgan hayvonlarning kirim qilinishi	1110, 1120	1510
7	Farq summasining hisobdan chiqarilishi: a) kelib tushgan moddiy qiymatliklarning haqiqiy tannarxi hisob bahosidan past bo‘lganda; b) kelib tushgan moddiy qiymatliklarning haqiqiy tannarxi hisob baholaridan yuqori bo‘lganda;	1510 1610	1610 1510

8.TMZ larning buxgalteriyadagi (sintetik) hisobi.
Sintetik hisob qonun hujjatlarida belgilanadigan tartibda buxgalteriya hisobi ob’ektlari haqidagi ma’lumotlarni muayyan iqtisodiy belgilari bo‘yicha umumlashtirish yo‘li bilan amalga oshiriladi.³
Korxona buxgalteriyasida moddiy boyliklarning kirim-chiqimlari xususidagi barcha birlamchi hujjatlar: manzil belgilari, imzolar, summalar va amalga oshirilgan tadbirlarning qonunga to‘g‘ri kelish-kelmasligi tekshiriladi.
Kirim orderlaridagi yozuvlar tegishli to‘lov hujjatlari, schyot-fakturalar, yukxatlar va boshqa hujjatlar bilan solishtiriladi. Noto‘g‘ri rasmiylashtirilgan hujjatlar qayta ko‘rib chiqish uchun qaytariladi.
Buxgalteriyada tekshirishdan o‘tkazilgan hujjatlar taksirovka qilinadi, ya’ni material miqdori uning narxiga ko‘paytirilib, hujjat bo‘yicha umumiy summa aniqlanadi. Keyin barcha kirim-chiqim hujjatlari omborlar, jamlama hisobvaraqlar bo‘yicha guruhlarga ajratiladi, bu guruhlar esa hisob narxi bo‘yicha kichik guruhlarga bo‘linadi. Bu hujjatlarning yakunlari M-43 shaklidagi materiallarning jamlama hisobi jamg‘aruv qaydnomasiga yozib qo‘yiladi.
Buxgalteriya hisobida materiallarning hisobini yuritishda quyidagi hisobvaraqlardan foydalanish mumkin:
1010-«Xom-ashyo va materiallar»
1020-«Sotib olinadigan yarim tayyor mahsulotlar va butlovchi qismlar» 1030-«YOqilg‘i»
1040-«Ehtiyot qismlar» 1050-«Qurilish mollari»
1060-«Idish va idish materiallari»
1070-«Boshqa tomonga qayta ishlash uchun berilgan materiallar» 1080-«Inventar va xo‘jalik anjomlari»
1090-«Boshqa materiallar».
Ushbu hisobvaraqlarning debetida ishlab chiqarish zahiralarining ko‘payishi, kreditida esa ularning ishlab chiqarish va boshqa maqsadlar uchun sarflanishi aks ettiriladi. YUqorida sanab o‘tilgan hisobvaraqlar aktiv hisoblanib, ularning debetidagi qoldiq hisobot davri boshidagi materiallar qoldiG‘ini aks ettiradi.
Mol etkazib beruvchilar schYOtlari va ombor kirim orderlari asosida omborga materiallarning qabul qilinishiga quyidagicha buxgalteriya provodkasi beriladi:
D-t 1010-«Xom-ashyo va materiallar»
K-t 6010-«Mol etkazib beruvchilar va pudratchilarga to‘lanadigan schyotlar».
Qabul qilish vaqtida materiallarning kamomadi yoki etishmasligi aniqlansa, u holda materialning sotib olinish bahosiga quyidagicha provodka beriladi:
D-t 4860-«Da’volar bo‘yicha olinadigan schyotlar»
K-t 6010-«Mol etkazib beruvchilar va pudratchilarga to‘lanadigan schYOtlar».
Agarda korxonaga keltirilgan materiallar mol etkazib beruvchilar hujjatlarida ko‘rsatilganidan ortiq bo‘lsa, u holda ko‘p chiqqan material qiymatiga tegishli material schyotlari debetlanib, 6010-«Mol etkazib beruvchilar va pudratchilarga to‘lanadigan schyotlar» hisobvarag‘i kreditlanadi.
Sotib olingan materiallar bo‘yicha mol etkazib beruvchilar schyotining to‘lanishiga quyidagicha provodka beriladi:
D-t 6010-«Mol etkazib beruvchilar va pudratchilarga to‘lanadigan schYOtlar». K-t 5110-«Hisob-kitob schyoti».
Korxonaning o‘zida tayyorlangan va omborga qabul qilingan materiallarning haqiqiy tannarxiga quyidagicha buxgalteriya provodkasi beriladi:
D-t 1010-«Xom-ashyo va materiallar» K-t 2310-«YOrdamchi ishlab chiqarish».
Materiallarning sarflanishini buxgalteriya hisobida hisobga olishning muhim xususiyatlari mavjud. Korxonada materiallar quyidagi maqsadlar tufayli ombordan chiqib ketishi mumkin:

• 
  ishlab chiqarishga sarflanganida;
  
• 
  ortiqcha materiallar sotilganida va boshqa hollarda.
  

Ombordan ishlab chiqarishga materiallar sarflanganida quyidagicha buxgalteriya provodkasi beriladi:
D-t Ishlab chiqarish xarajatlari (2010, 2310, 2510 va hokazo) K-t 1010-«Xom-ashyo va materiallar».

Download 226,81 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham: