Toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti X. X. Muratov, R. R. Jabbarov

Tayanch tusunchalar:
silliqlash, parmalash, arralash, usul, kiyim–kechak, 
zardo‘zlik, zarbof, ko‘za, dekcha, idish–tovoqlar, jez. 
MAVZUNI MUSTAXKAMLASH UCHUN SAVOLLAR:
1. Neolit davrida qanday usullar hayotga joriy qilingan?
2. Xalq amaliy san'atining qanday tur va janrlari bor? 
3. Arxeologik topilmalardan aniqlanishicha eramizdan avvalgi III–asr oxiri 
hamda II–asr boshlarida birinchi maxsus mis qotishmasidan tayyorlangan 
to‘g‘nag‘ichlar qayerlardan topilgan? 

---

44 
15–rasm. Naqqoshlik san'atidan namuna (M.To‘rayev ijodi).
 
1.
Xalq amaliy san'atining tur va janrlarini o‘rganish. 
2. Xalq amaliy san'atining tur va janrlarining o‘ziga xos 
jihatlarini o‘rganish. 
I.1.2–§. Naqqoshlik san'ati 
 
Orta Osiyo naqqoshlik san'ati qadimdan dunyoga mashhur. O‘tmishda 
ota–bobolarimiz qurgan muhtasham binolar hozirgi kungacha maftunkor jilvasini 
yo‘qotmagan. Yuksak did bilan ishlangan naqshlar bizni hayratga solib kelmoqda. 
Milliy naqshlarimiz g‘oyatda boy mazmunga ega. Oddiy qoshiq, lagan, 
quticha, sandiq, belanchak, cholg‘u asboblari, uy–ro‘zg‘or buyumlaridan tortib 
turar joy va jamoat binolarining devor hamda shiftlariga solingan naqshlar insonni 
hayratga soladi, uni o‘ylantiradi. Bu go‘zal naqshlar naqqoshlar tomonidan 
yaratilgan bo‘lib, asrlar davomida shakllandi, rivojlandi, me'morchilik hamda 
tasviriy san'at rivoji bilan bog‘langan holda takomillashib bordi. 
Naqsh — arabcha tasvir, gul degan ma'noni anglatadi. Qush, hayvon, 
o‘simlik, geometrik va boshqa elementlarni ma'lum tartibda takrorlanishidan hosil 
qilingan 
bezakdir. 
Ganchkorlik, 
kandakorlik, 
kashtado‘zlikda, zardo‘zlik, 
kulolchilik, zargarlik, gilam to‘qish, to‘qimachilik, panjaralar va hokazolarda har xil 

---

45