Toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti “pedagogika” fakulteti «pedagogika va psixologiya» kafedrasi

II.4 Mavjud shart-sharoyitlardan kelib chiqib metod va

usullardan foydalanish

Yangi bilimlarni berish metodlari-biz o`qitish metodlarini tasniflashda

yetakchi metodlardan birini ajiratdik. U bilimlar manbayi, yani yangi bilimlar

hamda tariflarni berish; tushuntirish, hikoya, maktab maruzasi metodlari

majmuyidir. Kuyda anashu metodlarning har birini alohida ko`rib chiqamiz.

Tushuntirishni ayrim tushunchalar, voqealar, harakat printsiplarini og`zaki

talqin etish deb anglash lozim. O`qitishning bu metodida eng asosiy narsa

mashg`ulotlarni ilimiy isbotlash mantiqdir. Ilimiy fikrlash mantiqi tushuntirishga

qo`yiladigan asosiy talabni belgilaydi. Bu nimani belgilaydi? Avvalo o`qituvchi

yangi materialni o`tishda foydalanilgan o`quv predmetining ilimiy mazmunini

chuqur bilishi, dars uchun zarur metodlarni tanlay olishi va tushuntirishning

samaradorligini belgilashi kerak. Bundan tashqari bolalar mazkur metodlarni

o`rganishning maqsadini aniq `belgilashi ularga qiziqarli bo`ladigan faktli

materialni tanlashi lozim. Uning uchun esa o`qituvchi o`quvchilarning psixologik

va yosh hususiyatlarini yahshi bilishi tushuntirishda ularning diqqatini tez jalb

etishi va bilishiga doir ishlarni faollashtirishi zarur. O`qituvchning nutqi yorqin,

aytilgan so`zlari bolalarga tushunarli bo`lishi kerak. Anna shu fikrlarimizning dalili

sifatida matematika darsini olaylik.