Toshkent tibbiyot akademiyasi tibbiy profilaktika fakulteti 404-guruh talabasi axmedov sirojiddinning tanlov epid fanidan mustaqil ishi

TOSHKENT TIBBIYOT AKADEMIYASI TIBBIY PROFILAKTIKA VA JAMOAT SALOMATLIGINI SAQLASH YO’NALISHI 404-GURUH TALABASI AXMEDOV SIROJIDDINNING TANLOV EPIDEMIOLOGIYA FANIDAN MUSTAQIL ISHI

MAVZU:COVID-19 INFEKSIYASI.ETIOLOGIK XUSUSIYATLARI.PATOGENEZI.

COVID-19

• Covid-19 – infeksiyasi – bu tizimli kasallik bo’lib, immun tizimining, O’pka, va yurak faoliyatining buzilishi, shuningdek buyrak va ichak faoliyatining ishdan chiqishi bilan xarakterlanadi. Isitma, traxeya, bronx va o’pkaning virusli total yallig’lanishi (pnevmoniya) bilan kechadigan og’ir kasallik hisoblanadi.

ETIOLOGIYASI

• Koronaviruslar (Coronoviridae) – RNK tutuvchi viruslar. Elektron mikroskop ostida ko’rilganda tojsimon (korona) ko’rinishiga ega. Ushbu viruslar tabiatda keng tarqalgan, odamlar va hayvonlar organizmida ko‗payib kasallik Tug’diradi. Koronaviruslar RNK musbat zanjirga ega va o’ziga yarasha replikatsiya (qon hujayralar ichiga kirish) xususiyatga egaligi aniqlangan. Hozirgi kunda antigenlik hususiyati bo’yicha koronaviruslar 4 guruhga Bo’linadi: Alphacoronavirus, Betacoronavirus, Gammacoronavirus, Deltacorona virus. Koronaviruslar odamlarda bir qancha respirator kasallarni keltirib chiqaradi – yengil shakldagi o’tkir respirator virusli infeksiyalar (O’RVI) to og’ir shakldagi O’tkir respirator kasalliklargacha (TORS yoki SARS).

SARS-COV-2

SARS-Cov-2 – RNK saqlovchi virus bo’lib, Coronoviridae oilasiga, Betacoronavirus turiga kiradi. Ushbu virus o’ta patogenligi tufayli, mikroorganizmlarning II guruh patogenligiga kiradi. Covid-19 qo’zg’atuvchi
virus ko’rshapalaklarda uchrashi ham isbotlangan. Hozirgi kunda koronaviruslarning xususiyatlari, antigen tuzilishlari
O’zgaruvchanligi, immunologik mutanosibligi monoklonal antitelalar hosil Bo’lishi, interleykinlar o’zgarishi, test-sistemalar, davolash uslublarini yaratish borasida dunyoning ko’zga ko’ringan virusologlari, immunologlari, laboratoriya
ilmiy xodimlari tomonidan ilmiy ishlar jadal olib borilmoqda.

PATOGENEZI

• Covid-19 infeksiyasining patogenezi yaxshi o’rganilmagan. Covid-19 virusi yuqori va quyi nafas yo’llarining epiteliy hujayralari va ichaklar enterotsitlari ichiga kirib olish qobiliyatiga ega. Epiteliy va enterotsitlar qobig’idagi angiotenzin – o’zgarib II fermentga (АPF2) aylanadi. Shu omil viruslarning hujayralarga kirib olish qobiliyatini oshiradi. Viruslar nafas olish organlari, qizilo’ngach, ichak, yurak, bosh miya gipofiz hujayralarni qobig’ida joylashadi. Аmmo SARS-Cov-2 virusning ko’proq to’planadigan asosiy joyi alveolalar hujayrasidir.

Covid-19 infeksiyasining patogenezida quyidagi bosqichlar kuzatiladi:

• 1-bosqich. Viruslarning organizmga kirish bosqichi.
• 2-bosqich Bemorlarda yuqori nafas yo’llarining kataral yallig’lanishi
• 3-bosqich. Infektsion-allergik o’zgarishlar davri.
• 4-bosqich. Virusli-bakterial jarohatlanish davri.
• 5 - bosqich. Immunitetning jadallanish va antitelalar chiqish davri.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT