Toshkent tibbiyot akademiyasi mikrobiologiya, virusologiya va immunologiya kafedrasi sh. R. Aliev, Z. A. Nuruzova, N. T. Yodgorova mikrobiologiya, virusologiya va immuno

kerakli anjomlar: T4 bakteriofagi, E. coli ning agarli kulturasi (T4 fagga spestifik), 10 ta steril flakon yoki probirka, 10 ta 3 ml yarim suyuq agar quyilgan probirkalar, steril distillangan suv, spirtovka, rezina grusha, pipetkalar steril 12-15 ta,shtativ, rezina qo’lqop, fiziologik eritma. Hamma ishning bajarilishi boksda steril sharoitda olib boriladi.

Bajariladigan bosqichlar (qadamlar).

№	Bajariladigan tadbirlar	Bajarish sxemasi	To’liqbajardi (ball)
1	Steril pipetka yordamida hamma probirkalarga distillangan 9 ml suv olinadi va flakonga 10^-1dan 10^-10gacha suyultirish titri yoziladi		10
2	Steril probirkalarga pipetka yordamida 3 mldan 0,7% yarim suyuq agar quyiladi va probirkalarga 10^-1dan 10^-10gacha suyultirish titri yoziladi		10
3	1 ml bakteriofag suspenziyasi pipetka bilan olinib flakondagi 10^-1steril suvga quyilib yaxshilab aralashtiriladi		10
4	Birinchi probirkadan steril pipetka yordamida 1 ml bakteriofag ekilgan suv olinib ikkinchi probirkaga quyiladi va 10¹ºgacha titrlanadi, yaxshilab aralashtiriladi.Har bir probirkadan ikkinchi probirka material olishda yangi steril pipetka qo’llaniladi.		15
5	E. coli ning agarli kulturasidan (T4 fagga spestifik) tayyorlangan suspenziyadan 0,5 ml olinib hamma flakonlarga quyib chiqiladi		15
6	Yarim suyuq agar quyilgan probirkalarga 0,2 ml E. soli vaT-4 fag qo’shilgan suspenziyadan qo’shiladi va ikki kaft orasiga olinib extiyotlik bilan aralashtiriladi		15
7	Har bir probirkadagi yarim suyuq agarni suyultirish darajasi yozilgan Petri kosachasidagi zich agar ustiga quyiladi va kosacha sekin aylantiriladi, oziqa muxit yuzasiga yarim suyuq agar bir tekis da yoyilishi uchun		10
8	Ekmalar termostatga 18-24 soatga qo’yiladi va natijasi o’rganiladi T-4 fagning titri (1mlmiqdori ) aniqlanadi va daftarga yoziladi		15
JAMI				100

Bakteriofaglar amaliyotda quyidagi maqsadlarda qo’llaniladi:

• 
  Diognostik maqsadda- vabo, stafilokokkva qorin tifi va boshqalarda;
  
• 
  Profilaktik maqsadda- vabo, qorin tifi vaboshqalarda;
  
• 
  davolashda – stafilokokk, ko’kyashil tayoqcha, klebsielalar va boshqa kasalliklarda.