Toshkent tibbiyot akademiyasi ergashev u. Y. Xirurgik kasalliklar

 
SARAMAS (ROJA) 
Saramas terining, ba’zan esa shilliq qavatlarining rivoj oluvchi o‘tkir 
yallig‘lanish kasalligi bo‘lib, uning ko‘zg‘atuvchisi A guruh beta-gemolitik 
streptokokk hisoblanadi. 
Saramasning klinik manzarasi
. Birdaniga boshlanishi, 
tana haroratining ko‘tarilib, titroq tutishi, bosh og‘rishi, «olov tilchalari» 
ko‘rinishida teri qizarishi, terining shishishi va og‘riqliligi. 
Saramasning klinik shakllari:
e
ritematoz (89-rasm), bullyoz, flegmonoz yoki 
gangrenoz. 
Eritematoz saramas
shaklida teri shishi va qizarishi kuzatilib, ular jarayonning 
susayishi bilan yo‘qoladi. 
Saramasning bullyoz
shakli terida sarg‘ish, loyqali yoki 
gemorragik suyuqlik (ekssudat) saqlovchi pufakchalar paydo bo‘lishi bilan 

---

211 
xarakterlanadi. 
Saramasning flegmonoz yoki gangrenoz 
shakllari yallig‘lanish 
jarayoniga yiringli infeksiya va teri nekrozi qo‘shilsa rivojlanadi.
89-rasm. Ikkala boldir sohasi saramasi. 
Saramasni davolash:
sulfanilamidlar (streptotsid) mahalliy – kukun ko‘rinishida 
sepiladi, zararlangan sohalarga brilliant yashili bilan ishlov berish, sulfanilamid 
vositalarini (streptotsid, etazol, sulfodimetoksin va boshqalar) qabul qilish, 
antibiotiklar buyurish, iloji bo‘lganida esa endolimfatik yo‘l bilan yuborish, passiv 
immunizatsiya – antistreptokokk vaksinasini (10-20 ml qo‘llash), vitaminoterapiya, 
desensibilizatsiyalovchi vositalar – dimedrol va boshqalar, flegmonoz shaklida 
yiringli o‘choqni ochish. 
ERIZIPELOID (ChO‘ChQA SARAMASI)
Bu sudralma eritema yuqumli kasallik bo‘ladi, qo‘zg‘atuvchisi cho‘chqalar 
saramasi tayoqchasidir. Kasallik kontakt orqali yuqadi. Kasallikning yashirin davri 
3-7 kunga cho‘ziladi. Uy bekalari, go‘sht va baliq sanoati bilan bog‘liq ishchilar 
kasallanadilar. 
Bunda teri qatlamlari zardobli yallig‘lanadi va u kattalashib boruvchi shish, 
limfostaz va limfangont bilan birga kechadi. 

---

212 
Klinik manzarasi.
boshlanganda barmoqlarning orqa tomoni ustida qichishish, 
harorati norma atrofida bo‘ladi. 10-12 kundan so‘ng o‘tkir yallig‘lanish belgilari 
yo‘qoladi, lekin boshqa panja va barmoqlarga yallig‘lanish o‘tishi mumkin. 
Kasallik qo‘zib turishi mumkin. 
Differensial diagnozi
: dermatit, xasmol, barmoqning bir bo‘g‘imaro, artriti, 
saramasdan farqlash kerak.
Davolanishi
. 
Barmoq 
immobilizatsiya 
qilinadi, 
penitsillin-novokain 
blokadalari, kvars nurlar bilan ekspozitsiyalash, rentgenoterapiya, spetsifik 
zardoblar qo‘llaniladi.