Toshkent tibbiyot akademiyasi ergashev u. Y. Xirurgik kasalliklar

Ko‘krak qafasining lat eyishi va qisilishi 
Ko‘krak qafasining lat eyishi va qisilishi ko‘pincha qovurg‘alarning sinishi, 
tomirlarning yorilishi, o‘pkaning yirtilishi, plevraning shikastlanishi bilan kechishi 
mumkin; natijada – pnevmotoraks, gemotoraks va teri osti emfizemasi asoratlari 
avj olishi mumkin. 
Davolash: 
Ko‘krak qafasi lat eyishi bo‘lgan bemorlar ko‘pincha konservativ yo‘l bilan 
davolanadi: 1. Analgetiklar. 2. Bo‘yin vagosimpatik va qovurg‘alararo blokadalar. 
3. Nafas gimnastikasi. 4. Antibiotikoterapiya. 5. Dinamik kuzatuv. 
Pnevmotoraks
– plevra bo‘shlig‘ida havo to‘planishi. Sabablari: 
1) Qovurg‘a sinishi. 
2) O‘pka va plevraning yorilishi. 
3) Spontan pnevmotoraks. 
Pnevmotoraksning turlari (rasm-72): 
1. Ochiq pnevmotoraks. 
 
2. Yopiq pnevmotoraks. 
 
3. Klapanli pnevmotoraks. 
 
 
 
Pnevmotoraksning klinikasi 
Ko‘krak qafasidaga havo miqdoriga qarab, bemorlarning shikoyatlari ko‘p 
bo‘ladi. Havo miqdori ko‘p bo‘lsa hansirash, sianoz, taxikardiya bezovta qiladi va 
hatto plevropulmonal shok rivojlanishi ham mumkin. Kovurg‘alarning oralig‘i 
tekislanadi, ko‘krak qafasi bochkasimon ko‘rinish oladi va nafas harakatlari 
chegaralanadi. Perkussiyada qutisimon tovush, auskultatsiyada – vezikulyar 
nafasning susayishi kuatiladi.
Davolash. 
Yopiq pnevmotoraksda plevral bo‘shliqqa drenaj qo‘yiladi. Ochiq 
pnevmotoraksda germetik chok qo‘yiladi, plevra bo‘shlig‘iga drenaj o‘rnatilib, 
havo so‘rib olinadi. Klapanli pnevmotoraks oldin ochiq pnevmotoraksga 

---

175 
aylantiriladi va ochiq pnevmotraks kabi davolanadi. Vagosimpatik, qovurg‘alararo 
blokada, antibiotiklar va nafas gimnastikasi bajariladi. 
72-rasm. Ochiq va yopiq pnevmotoroks