Тошкент тиббиёт академияси

Инсон учун сувнинг аҳамияти. Сув ташқи муҳит омилларидан бири, у ўсимликлар, ҳайвонлар ва инсон ҳаёти учун зарурий омил, инсон овқат емасдан бир ойгача, сувсиз- бир неча кун яшаши мумкин [6].


Cув тарқибини текшириш учун сувдан намуна олиш ва текшириш усуллари
Cув таркибини текшириш учун сувдан намуна олиш қоидалари.
Очиқ сув ҳавзасидан намуналар оқава сувлар тушиш нуқталаридан юқорида (назорат нуқтаси), бевосита оқава сув тушиш нуқтасида ва оқава сувлар тушиш нуқтасидан 250, 500, 1000 м масофа пастдан олинади [7]. Очиқ сув ҳавза (кўл, дарё) ларининг бир нечта жойидан синама олинади: қирғоқдан, дарё ўртасидан, сув сатҳидан 0,5—1 м чуқурликдан ва cув тагидан камида 15 cм юқoридаги чуқурликдан cув oлинади. Синама ҳажми 1—2 л гача бўлиши керак [8].
Намуна олишда сув тоза стерил идишга маxcуc аcбoблар – батoмeтрлар (5-расм) ёрдамида олинади. Батoмeтрлар бўлмаcа, шнур ёки канoпга бoғланган шишаларни бoтириб cув oлинади (6-расм). Шишаларни cувга туширишдан oлдин тозаланади, прoбкалари билан бирга cтeрилланади ёки қайнатилади.

5-расм. Батометр 6-расм Батометр ёрдамида очиқ сув
ҳавзасидан сув намунасини олиш.

В одопровод жўмракларидан синама олишда сув 10—15 дақиқа давомида оқизиб қўйилади, бактериологик таҳлил учун синама олишда жўмракка термик ишлов берилади ва намуна ҳажми 0,5—1 л гача бўлиши керак.

Қудуқдан синама олишдан аввал сувни яхшилаб аралаштирилади.
7-расм Водопровод суви
Бактериологик таҳлил учун 2 соат, консервация қилинганда эса 6 соат давомида текширилиши зарур. Қиш фаслида сувни текшириш пайтигача, музлашдан сақлаш мақсадида совуқ ўтказмайдиган буюмлар билан ўраш лозим. Намуналарни олишда паспорт тузилади, унда қуйидагилар кўрсатилади: текширишдан мақсад, намуна рақами, манбанинг номи ва унинг жойлашган ўрни, кейинги 3 кунлик об-ҳаво шароити, синама олиш куни, соати, намуна ҳажми, санитария-топографик текширишлар натижаси (сувни ифлослантирувчи манбалар мавжудлиги, аҳоли ҳамда уй ҳайвонлари орасида юқумли касалликлар мавжудлиги ва ҳ.к.) ва намуна олган шахснинг фамилияси.