Тошкент Тиббиёт Академияси

Кумулятив ҳусусиятлари
Кумуляция - бу кимёвий моддаларни организмда тўплана олиши моддаларни узи тўпланиши – моддий кумуляция; таъсир оқибатини тўпланиши –функционал кумуляция ҳусусиятидир. Кимёвий моддалар кумулятив ҳусусиятларини миқдорий белгилашнинг бнр неча усули бор.
Ю.С.Каган тақлиф этган усул қабул этилган бўлиб, кумуляция коэффиценти КК билан белгиланади.
Бу кўрсатгич /КК/ бўйича пестицидлар 4 гуруҳга бўлинади.

1. 
   КК миқдори I дан кам бўлса, ута кумуляция.
   
2. 
   КК миқдори 1-3, юқори кумуляция
   
3. 
   КК миқдори 3-5, ўртача кумуляция
   

4. КК миқдори 5 дан ортиқ бўлса, кам кумуляция.
Терига ва тери орқали таъсир этиш.
Пестицидлар билан ишлаш ва пестицид қўлланилган далаларда иш бажарилиши вақтида улар организмга тери орқали таъсир этишлари мумкин. Гигиеник нуктаи назардан пестицидларнинг бу ҳусусиятлари бор йўқлигини аниқлаш катта аҳамиятга эга.
Бу ҳусусиятнинг кўрсаткич даражаси шу модданинг тери орқали таъсири оқибатида олинган ЛД билан белгиланади. Бу кўрсаткич қанча кнчиқ бўлса тери орқали утиш ҳавфи катта бўлади.
Кимёвий моддаларни шу жумладан пестицидларни тери орқали утиш ҳавф даражаси яна бир кўрсаткич тери-огиэ коэффиценти /ТОК/ билан ҳам аниқлаш мумкин.
Курсаткич тери орқали таъсир ЛД рег.га орқали аниқланади.
Тери орқали таъсир кўрсаткичлари бўлса пестицидлар қуйидагича бўлинадилар:
I. Кучли ифодаланган тери орқали таъсир ЛД 300 мг/кг дан кам ТОК-1 дан кам.
2. Ифодаланган ЛД ЗОО-10ОО мг/кг 1-3 гача
3. Кам ифодаланган.ЛД 1000 мг/кг дан ортиқ,Т0К-3 дан ортиқ
Пестицидлар ташқи муҳитда сақланиши бўйича
4-гуруҳга бўлинади:
I. Ута сақланувчи - Заҳарли бўлмаган қисмдарга парчаланади
муддати 2 йилдан ортиқ.
2. Сақланувчи- зарарсиз қисмларга парчаланиш муддати 6 ойдан I йилгача
3. Сақланиши- Зарарсиз қисмларга парчаланиш муддати даражаси 1-6 ой
4. Кам сақланувчи- Зарарсиз қисмларга парчаланиш муддати I ойгача.
5. Учувчанлик ҳусусияти бўйича пестицидлар 3
гуруҳга бўлинади.
1. Ҳавфли - ҳавода ҳосил бўладиган миқдори зарарли
миқдордан ортиқ ёки тенг бўлса.
11 Ҳавфли - Ҳавода ҳосил буладиган миқдори таьсир
бусагасидан ортиқ бўлса.
Ш. Кам ҳавфли ҳавода ҳосил бўладиган миқдори
бусага таъсирини кўрсатмайди.