Тошкент Тиббиёт Академияси

Шовқин ва тебраниш ҳосил қилувчи ишлаб чиқариш
жараёнлари ва ишлаб чиқарш мосламалари
Ишлаб чиқариш жараёни вақтида тебранма ҳаракат қилувчи мосламаларни тебранишдан ҳолис мосламалар билан алмаштириш. Агар бундай мосламалар билан ишлашнинг иложиси бўлмаса иш вақтида танаффуслар ташкил қилиш ва актив дам олишни ташкил этиш тавсия қилинади.
Тебранма ҳаракатга келувчи мосламалар билан ишлаш вақти тебранма ҳавфли касбда ишловчи ишчиларни меҳнат тартиби кўрсатмасида берилган. Ҳар қандай тебранма ҳаракатланувчи мосламаларнинг тебранма ҳаракати меъёрда кўрсатилган нормадан ошмаслиги керак. Тебранма ҳаракатланувчи мосламалар таъмирлашдан сўнг санитар талабларга жавоб бериш ҳақида назоратдан ўтиши керак. Сонитар талабга жавоб бермайдиган мосламалар яроқсиз ҳисобланади. Тебранма ҳаракатланувчи мосламалар билан ишлашда хона ҳарорати 180 ^оС дан паст бўлмаган, намлик 40-60%, ҳавони ҳаракат тезлиги 0,2 м/с бўлган иссиқлик тизими мавжуд хоналарда олиб борилади. Совуқ иқлим шароитида ва очиқ ҳавода ишлайдиган ишчилар учун алоҳида иссиқ хоналар ташкил этилади. Бу хонадаги ҳарорат 22-24 ^оС ҳаракат тезлиги 0,2 м/с, намлик 40-60%. Бундан ташқари иш жойларида ишчилар учун маҳаллий иситгич ташкил этилади.
Тебранувчи мосламалар билан ишловчи ишчиларга қўлланиладиган чора тадбирлар:
а) дистанцион ва автоматик бошқарувдан фойдаланиш;
б) иш жойларини тебранишдан ҳолис этиш чораларини кўриш;
Иш вақтида ишчиларни тебранма ҳаракатланувчи ишловчи мосламалар олдида бўлиш ман этилади.
Шовқинни ишловчи манба олдида камайтириш учун шовқин чиқармайдиган мосламалар билан алмаштириш керак:
а) тебраниш амплитудасини камайтириш;
б) металл деталларни катта акустик қаршиликдаги материаллар билан алмаштириш;
в) қайта тушувчи ҳаракатларни айланма ҳаракат билан алмаштириш;
г) айланма деталларни динамик тенглаштириш;
д) резина, пластмасса, войлок, асбест материалларни қўллаш;
Шовқин кўрсаткичлаини иш жойида камайтириш чоралари:
а) экранлаштириш, шовқин ютувчи кожух, вибродемпфир қоплама ўрнатиш, шовқин ютувчи кабина ва дистанцион бошқарув ўрнатиш;
б) аэродинамик шовқин ютувчи мосламалар ўрнатиш;
в) қурилиш меъёр ва қоидаларга асосланган ҳолда архитектур-қурилиш усулларини қўллаш.