Тошкент темир йўл муҳандислари институти «электр транспорти» кафедраси

2.5. Жиҳозларни жойлаштирилиши

• Электровозда электрик, пневматик ва бошқа жиҳозлар қуйидаги асосий шартлар бўйича амалга оширилиши керак:
• 1. Жиҳозларга хизмат кўрсатиш ва фойдаланиш жараёнида уларни кузатиш, шунингдек таъмирлаш ва жиҳозларни алмаштириш қулай бўлиши;
• 2. Ҳаво алмашлаш тизимининг узунлиги ва аэродинамик қаршилиги минимал бўлиши;
• 3. Жиҳозларни функционал ва конструктив параметрларига кўра максимал равишда блокларга йиғиш;
• 4. Электр коммуникациялари (симлар, кабеллар) ва пневматик тизим труба ўтказгичлари узунлигини имкон қадар минимал бўлиши;
• 5. Рамани кўтарувчи конструкциялари, кузов каркасларидан жиҳозларни маҳкамлаш учун асос сифатида максимал равишда фойдаланиш;
• 6. Электровозда жиҳозларни оғирликлари бўйича тўғри жойлаштириш;
• 7. Зарурий изоляцион масофаларга риоя қилиш.

• Ўзгармас ток электровозларида жиҳозларни учта ўтиш йўлакчасига эга иккита бўйлама блокларда жойлаштириш қўлланилади (2.6–расм, а); йўлакчалардан бири электровознинг бўйлама ўқи бўйича, қолган иккитаси блоклар ва кузовнинг ён деворлари орасида жойлашади. Бир ёки икки йўлакча жиҳозларни назорат қилиш ва бир секцияли локомотивларда кабинадан кабинага, кўп секцияли локомотивларда эса секциядан секцияга ўтиш учун ишлатилади.
• Ўзгарувчан ток магистрал электровозларида энергияни бир неча бор қайта ўзгартирилиши сабабли уларда катта ҳажмдаги электр жиҳозлари ўрнатилиши заруратини келтириб чиқаради, бу эса ўз навбатида электровоз ўлчамларини белгилайди.
• ВЛ60 электровози ва унинг модификацияларида (ВЛ60К, ВЛ60Р, ВЛ60П, ВЛ60ПК) аралаш схема – алоҳида кўндаланг ўтишга эга иккита бўйлама йўлакча қўлланилган (2.6-расм, б). Жиҳозлар алоҳида блоклар, агрегатлар ва панелларга йиғилиб, (мотор - компрессо­рлардан ташқари) электровознинг бўйлама ўқи бўйича жойлаштирилган.

• ВЛ80 электровозларида, фақат битта ён йўлак кўзда тутилган, қолган барча майдон жиҳозларни жойлаштириш учун ишлатилган. Жиҳозлар блокларга йиғилган, лекин ВЛ60 электровозларидан фарқли блокларнинг бир қисми (вентиля­торлар блоки, тўғирлагич қурилмалари, реакторлар, мотор - компрессорлар блоки) электровоз бўйлама ўқига нисбатан кўндаланг жойлаштирилган. Куч электр жиҳозлари блоклари, бошқарув аппаратлари ва ёрдамчи занжирлар панеллари электровоз бўйлама ўқи бўйлаб жойлаштирилган.
• Жиҳозларни