Toshkent shahar Yakkasaroy tumani 100-sonli umumiy

---

Toshkent shahar Yakkasaroy tumani 100-sonli umumiy
o‘rta ta’lim maktabining ijtimoiy-gumanitar fanlari
metod birlashmasi rahbarining tayyorlagan taqdimoti
Mavzu: SIRDARYO VILOYATI TARIXI

---

Boʻlinishi
Markazi
Maydoni (kv.km)
Aholisi
Raqam
Andijon viloyati
Andijon shahri
4,200
1,899,000
2
Buxoro viloyati
Buxoro shahri
39,400
1,384,700
3
Fargʻona viloyati
Fargʻona shahri
6,800
2,597,000
4
Jizzax viloyati
Jizzax shahri
20,500
910,500
5
Xorazm viloyati
Urganch shahri
6,300
1,200,000
13
Namangan viloyati
Namangan shahri
7,900
1,862,000
6
Navoiy viloyati
Navoiy shahri
110,800
767,500
7
Qashqadaryo
viloyati
Qarshi shahri
28,400
2,029,000
8
Qoraqalpogʻiston
Respublikasi
Nukus shahri
160,000
1,200,000
14
Samarqand 
viloyati
Samarqand shahri
16,400
2,322,000
9
Sirdaryo viloyati
Guliston shahri
5,100
648,100
10
Surxondaryo
viloyati
Termiz shahri
20,800
1,676,000
11
Toshkent viloyati
Nurafshon shahri
15,300
4,450,000
12
Oʻzbekiston Respublikasi 12 ta viloyat, Toshkent shahar va Qoraqolpog‘iston
Respublikasidan tashkil topgan.

---

SIRDARYO VILOYATI
Sirdaryo viloyati -
Oʻzbekiston Respublikasi
tarkibidagi viloyat. 1963-yil 16-fevralda tashkil etilgan. 
Shimolidan
Qozogʻiston
Respublikasi, sharqdan
Toshkent viloyati
, janubidan
Tojikiston
Respublikasi
va
gʻarbdan
Jizzax viloyati
bilan chegaradosh. 
Maydoni 5,1 ming
km²

---

Qadimgi Sirdaryo tarixi
Qadimgi Sirdaryo tarixi haqida
maʼlumot beruvchi muhim yozma manba qadimgi yunon tarixchisi
Arrianning "Iskandarning harbiy yurishlari" asaridir. Bu asarda Sirdaryo "Tanais", "Yaksart" nomi bilan
yuritiladi.
Mil. av. III
—II asrlarda Oʻrta Osiyoning shimoliy rayonnlarida 5 ta mayda davlatlardan iborat
Qangʻyuy davlati ittifoqi yuzaga keladi. Uning tarkibiga hozirgi Sirdaryo viloyati hududlari ham kirgan. 
Ushbu davrda
koʻchmanchi aholining viloyat hududiga kelib oʻrnashishi yer tanqisligini yuzaga keltiradi. 
Natijada hozirgi Xovos tumanining
gʻarbiy qismlari ham aholi tomonidan oʻzlashtiriladi. Shoʻrbuloqsoyning
quyi qismida Eski Xovos yodgorligi, Shirinsoyning quyi qismida Munchoqtepa yodgorligi qad
koʻtaradi.
Sirdaryo viloyati hududi ilk bor alohida
oʻlka— Ustrushona sifatida Beyshi, Suyshi va Tanshu kabi Xitoy
yilnomalarida tilga olinadi. Undan oldingi manbalarda Sharqiy Sao (suvi
yoʻq) deb yuritiladi. Uning
bunday nomlanishi hududda
qoʻshni Choch va Sugʻddan farqli ravishda daryolarning koʻp boʻlmaganligi
bilan izoxlanadi. Nisbatan
oʻlkaning toʻlaroq nomlanishi Tanshu yilnomalarida ("Shuaydushana", 
"Suydushana" nomlari bilan) berilgan. Tan imperatorlari saroyida
oʻlka nomi, shuningdek, Layviy
(
magʻrurligini sezgan holda boʻysunmoq) deb ham yuritilgan. Viloyat qad. aholisining tili sugʻd tiliga
oʻxshash tilda soʻzlashuvchi Sirdaryo va Amudaryo oraligʻida yashagan aholi tiliga yaqin boʻlgan. Xan 
davri yozma manbalarida Dovon (
Fargʻona)dan to Ansi (Baqtriya)gacha boʻlgan hudud aholisi turli
shevalarda gaplashsalarda, birbiriga yaqin tidda gaplashganlar va
oʻzaro birbirini tushunganlar deyiladi.

---