Toshkent moliyainstituti n. Atayeva, F. Rasulova, M. Salayeva, S. Hasanov


  Qarang:  Sh.Zunnun.  Oz-oz  o‘rganib  dono  boMur.  -T.:  G‘afur  G‘ulom  nomidagi  adabiyot  va  san'at  nashriyoti



Download 20,47 Mb.
Pdf ko'rish
bet37/679
Sana31.12.2021
Hajmi20,47 Mb.
#271115
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   679
Bog'liq
umumiy pedagogika

1  Qarang:  Sh.Zunnun.  Oz-oz  o‘rganib  dono  boMur.  -T.:  G‘afur  G‘ulom  nomidagi  adabiyot  va  san'at  nashriyoti, 

1988,  191-193-betlar.

67


ishlariga  jalb  etadi.  Bolalar  ota-bobolarining  yonlarida  boiib,  hisob- 

kitobni, tarozida narsalaming ogirligini aniqlashni,  xaridorlar bilan qay 

tarzda  muloqotda,  muamalada  boiishni  o‘rganadilar,  shu  zaylda  ular 

o‘zlari ham mustaqil suratda tijorat (savdo-sotiq)  ishlarini bilib oladilar. 

Natijada bolalaming yoshligidan savdo-sotiq  ishiga jalb  ettirilishi  ular- 

ning  iqtisodiy  tarbiyasiga  yordam  beradi:  bolalar  mollaming  sifatini 

aniqlash,  bir  molning  boshqa  moldan  farqini  ajratish  malakasini 

egallaydilar.

Bozor iqtisodiy va xususiy mulk munosabatlari aks-sadosi xalqimiz- 

ning ming yillik hikmatu asotirlarida, rivoyatu dostonlari va ertaklarida, 

maqolu  matallarida  mavjud  «Otang-bozor,  onang  bozor...»  so‘zining 

o‘zida  qanchalar  falsafiy  ma’no  bor,  har  bir  tovushida  bir  hikmat  sas 

jaranglaydi.  Zero,  «Bozor»  -   «Boz»  degani  «o‘yin»  demakdir  («dor- 

boz»,  «masxaraboz» va h. k.).  Axir bozor ham bir o‘yin emasmi? Molu 

mulkingni  tikasan,  goh  foyda  qilasan,  goh  -   zarar  -   yutasan,  yutqa- 

zasan...

Xalqimizning  bozor  tarzi  tajribasi-quvonchi,  tashvishi,  mashaqati, 

rohati,  urf-odati,  rasmu  msumi  aks  etgan  maqollaming  o‘zigina  bozor 

iqtisodining barcha zamonaviy prinsiplari va qonuniyatlarini to‘la yorita 

oladi.  Masalan,  marketing  va  reklama  haqidagi:  «Onangni  otangga 

bepardoz ko ‘rsatma»,  auditorlik xizmati haqidagi:  «Hisobli do 'st ayril- 

mas»,  «Har yem i qilma orzu, har yerda bor toshu tarozu», konkurensiya 

haqidagi:  «Qo ‘lidan shuni olding,  ozidan oshini olding»;  barter,  mol 

ayirboshlash  haqidagi:  «Sizdan  ugina,  bizdan  bugina»; Xalqaro iqtiso- 

diy  aloqalar  haqidagi:  «Yuz  sm  puling  bo‘lguncha,  yuzta  dsting 

blsin»,  inflatsiya haqidagi: «Pul bo‘ldi — kul bo‘ldi», ylxarajatlarini 

hisobga  olish  va yaxshi foyda ko ‘rish haqidagi:  «Turkis-tonda  qo ‘y  bir 

so ‘m,  kela-kela  o ‘n  bir so ‘m»;  «Tovuqni yesang,  bir yeysan,  tuxumini 

esang,  ming yeysan»;  kredit (qarz) haqidagi:  «Bergan xudoga yoqibdi», 

«Pul-pul  keltirar»,  «Olish  -   san’at,  qaytarish  -   mehnat»;  Kredit 

(qarz)ni olib foydali ishga sarflash haqidagi:  «Qarz uzilar, xotin yonga 

qolar»;  dotatsiyalarga  qurilgan,  tovon  tlaydigan  iqtisodning  holi 

voyligi,  investitsiya  qilib,  foydali  ishlami  boshida  turgan  iqtisodning 

kelajagi  haqidagi:  «Darding  blsa  blsin,  qarzing  blmasin», 

«Sigiring  xra  bo ‘Isa,  berdi  xudo,  xotin  x o ‘ra  blsa,  urdi  xudo»; 

Bankrotlik  va  boqimandalik  haqidagi:  «Bersang-yeyman,  ursang- 

o 'laman!»,  «Olarda kirar jonim,  berarda chiqar jonim» kabi maqollari.

Bozor iqtisodi  masalalarining  xalqimiz tarixiy tajribasi va iqtisodiy 

tafakkuridagi  inikosidan  dalolat  beradi.  Zero,  xalqimiz  necha  asrlar

68



«Awal.  taom,  ba’daz  kalom»  yoki  «Awal  iqtisod,  keyin  siyosat», 

deb  bejiz  aytishmagan.  Bugungi  bozor  iqtisodi  sharoitida  iqtisodning 

siyosatdan ustuvorligi  siyosat va  iqtisodiy taraqqiyot yoiimizning prin- 

sipi  tariqasida  tasdiqlanishi  xalqimizning  azaliy  iqtisodiy  tafakkuri  va 

tarixiy tajrisidan kelib chiqadigan ibratli g6oyalardir.

Shuni  alohida  ta’kidlash kerakki,  o6zbek  xalq  ijodida  rnaktab,  ilm- 

ma’rifat  hamda  yoshlamingqishga  dav’at  etilishi  alohida  o‘rin 

egallaydi va  u zbek xalqi pedagogikasining eng muhim materiallarini 

belgilashda asosiy manba bo‘lib xizmat qiladi.

Awalo shuni aytish kerakki, bizgacha yetib kelgan maqollar, matal- 

lar,  qo‘shiqlar,  afsonalar,  rivoyatlar,  ertak va dostonlarda bolalarga xat- 

savod,  ilm  ocrganishga  oid  qarashlar  ifodalangan.  Xususan,  ijtimoiy 

hayotda  savodxonlik  va  dunyoviy  bilimlami  o‘rganishga  blgan  ehti- 

yoj, qiziqishlaming tobora o6sib borishi, xalq donishmandlari tomonidan 

ilmni ardoqlashga, yoshlami ilmli boiishga dav’at etish, undashga qara- 

tilgan  pand-nasihatlar  yaratishga  sabab  boiganligini  quyidagi  maqol- 

lardan aniq ko‘rishimiz mumkin:

Bilim baxt keltirar.

Bilimli kishi o‘zar,

Bilimsiz kishi to6zar.

Ilm-aqi chirog6L

Ilmi yo6qnmg ko6zi yumuq.

Ilmi hikmat suvni yondirar.

Ilm olish-ignada quduq qazish bilan teng.

Ilmni mehnatsiz egallab boMmaydi.

Olim bo‘lsang olam seniki.

Piring kuchli bo‘lgancha,

Biliming kuchli bo‘lsin»

0 ‘qishning erta-kechi bo(lmas.

0 ‘qigan o‘g‘il-otadan ulugV 

0 ‘qish-jafoli, keti vafoli....1


Download 20,47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   679




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish