Toshkent moliyainstituti n. Atayeva, F. Rasulova, M. Salayeva, S. Hasanov


 0 ‘zbek xalq ertaklari. I tom, -  T.: 0 ‘zSSR Badiiy adabiyot nashriyoti,  1961,  139-bet



Download 20,47 Mb.
Pdf ko'rish
bet39/679
Sana31.12.2021
Hajmi20,47 Mb.
#271115
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   679
Bog'liq
umumiy pedagogika

1 0 ‘zbek xalq ertaklari. I tom, -  T.: 0 ‘zSSR Badiiy adabiyot nashriyoti,  1961,  139-bet.

2 0 ‘zbek xalq ertaklaii. II tom, -  T.: 0 ‘zSSR Badiiy adabiyot nashriyoti,  1961, 77-bet.

3 «01tin olma». Ertaklaii. I tom, -  T.: 0 ‘zSSR Badiiy adabiyot nasliriyoti,  1966,  139-bet.

71



mumkin  emas.  Xalq  og‘zaki  ijodi  materiallariga  tayanib  shuni  aytish 

mumkinki,  jamiyatda  hukmron  tabaqalarning  bolalari  uchun  maxsus 

(yopiq) saroy qoshida uch turdagi maktablar faoliyat ko‘rsatgan:

a)  saroy  ahli,  yirik  amaldorlar  va  badavlat  kishilarning 

xonadonlaridagi yopiq maktablar;

b)  hukmron  tabaqalaming  boialari  o‘qiydigan  alohida  yopiq 

maktablar;

d) savdogarlaming bolalari o‘qiydigan alohida maktablar.

Masalan,  «Moxistra»,  «Orzusi  ushaldi»  kabi  ertaklarida  va 

«Alpomish»,  «Nurali»  kabi  dostonlarda  bolalar  o‘z  xonadonlaridagi 

yopiq  maktablarda  o‘qitilganligi  tasvirlanadi.  Jumladan,  «Orzusi 

ushaldi»  ertagida:  «Oqilaxon  Qo‘qon  mamlakatida  eridan  ziyoda  ish 

tutib turdi...  shu orada vaqti soati  yetib,  shersumbat o‘g‘il ko‘rdi...  otini 

Bahodir qo‘ydi...  Bahodir to‘rtga kirdi.  Oqilaxon madrasadan o‘tkir bir 

mullani  olib  kelib  o‘g‘li  Bahodirni  o‘qita  boshladi»  deyilsa,  «Nurali» 

dostonida  esa  «Oydan-oy,  kundan-kun  o‘tib  Hasanxonning  xotini... 

o‘g‘il  tug‘adi,  otini  Ravshanxon  qo‘ydi...  Bir  kun  Go‘ro‘g‘li  (bobosi)» 

«bular  avom  bo‘lib  ketmasin,  o‘qitayin»  deb  madrasadan  bir  ulamo- 

belgili  mullani  aytdirib  keldi.  Mullaning  qoshiga  Ravshanxon  bilan 

Nuralixonni  yetaklab  bordi.  Mullaga  aytdi:  «Mana  shu  mening 

o‘g‘illarim hozir besh yoshga kirdi. 0 ‘n yil o‘qitasan»' deb buyurdi.

«Erali va  Sherali»  dostonida  bayon  qilinishicha,  Erali  bilan Sherali 

to‘rt  yoshga  kirganida  o‘qishga  boradi:  «...  bolalar  besh  yil  o‘qiydi, 

to‘qqizga kiradi. Qoraxon Bo‘zqorako‘z otini minib, ikki o‘g‘lidan xabar 

olmoq uchun masjid sari keladi. Erali, Sheralixonni chaqirib, bir ma’noli 

kitobni  olib,  ot  ustida tavakkal  bir yerini  ochib  o‘qishni  aytadi.  Ikkovi 

ko‘rsatgan joyidan  burro  qilib o‘qiy  boshlaydi. -  Barakkalo, ustozingga 

rahmat!  —  deb  ustoziga  ko‘p  vazifa  haqlar  beradi».  So‘ng 

sipohgarchilikni  o‘rgatmoq  uchun  maktabdan  chiqarib  olib  Hamro 

bog‘bonning  qoiiga  topshiradi2.  Shunga  o‘xshash  «Rustam  dostonida 

ham,  Huroyim Rustamni yopiq maktabga berib  o‘qitadi.  Uning boshiga 

mushkul  ish  tushadi,  ya’ni  onasi  Huroyim  og‘ir  xasta  boiib  qoladi. 

Bundan  Rustamni  xabardor  qilmoq  uchun  Xipchayim  u  o‘qiyotgan 

maktabga borib, mulloga yuzlanadi:

Sizga salom berdim, bolam ustozi,

Xipchaman, so‘zladim, so‘zlarim asal,

Bugun uch kun boidi Xuroyim kasal,


Download 20,47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   679




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish