Toshkent moliya va iqtisodiyot kolleji

bo'lim: uzoq muddatli aktivlar;

bo'lim: oborot aktivlari.

Passiv tomoni ham, o'z navbatida, ikki bo'limdan tashkil topgan.

1. 
   bo'lim: o'z mablag'larining manbalari;
   
2. 
   bo'lim: majburiyatlar.
   

Buxgalteriya balansining aktiv va passiv tomoni bo'limlari o'z ichiga bir necha moddalarni oladi. Misol uchun, aktiv tomonning birinchi bo'limi quyidagi modda- lardan tashkil topgan.

1-bo'lim. Uzoq muddatli aktivlar:

1. 
   asosiy vositalar;
   
2. 
   asosiy vositalarning eskirishi;
   
   4. 
      qoldiq qiymati;
      
   5. 
      nomoddiy aktivlar;f) boshqa aktivlar.
      

Buxgalteriya balansining aktiv va passiv tomonlari bo'limlarining tegishli moddalarni o'z ichiga olishi mablag'larni guruhlarga to'g'ri ajratish imkonini beradi.Buxgalteriya balansi va uning bo'limlari, moddalari yordamida turli o'lchov birliklarida aks ettirilgan mablag'larni yagona o'lchov birligida ifoda etish uchun sharoit yaratiladi.Har bir korxona va tashkilot mulk shaklidan qat'i nazar o'z faoliyatini tuzilgan Nizom asosida olib borishni maqsad qilgan holda faoliyat ko'rsatadi. Tuzilgan Nizom va ta'sis hujjatlari hokimlik tomonidan ro'yxatga olingan kundan boshlab yuridik shaxs sifatida faoliyat olib borish uchun bankda o'z hisob-kitob schotiga ega bo'lishi kerak. Bankda o'z hisob raqamiga ega bo'lishi uchun korxona kirish balansini tuzib, bankka topshirishni talab qilish kerak. Kirish balansida ustav sarmoyasi, pul mablag'lari yoki boshqa turdagi mulklarining joylanishi va tashkil topish manbalari ko'rsatiladi.Korxona va tashkilot o'z faoliyatini boshlab, tegishli moliya-xo'jalik yili bo'yicha yakunlovchi balans tuzadi. Yakunlovchi balans, asosan, hisobot yili yakunlari, chorak, to'qqiz oy, yarim yil oraliqlarida tuzilishi belgilangan.Yakunlovchi balans korxonaning moliyaviy-xo'jalik faoliyatini yakunlanganligini ko'rsatish maqsadida tuzi- ladi.Tugatilish balansi korxona o'z faoliyatini to'xtatgan sanada tuziladi. Tugatilish balansining boshqa balanslardan farqi shundaki, u tugatilish komissiyasi a'zolari tomonidan tuziladi.Amalda qo'llanilayotgan buxgalteriya balansining ko'rinishi (shakli) quyidagicha (Amaldagi balans shakli 1997- yil 15- yanvarda O'zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan tasdiqlangan).