Toshkent moliya instituti sh. H. Tashmatov, X. S. Asatullayev, Z. G. Allaberganov

MUTLAQ USTUNLIK 
Rikardoning  qiyosiy  ustunlik  nazariyasini  davom  ettirishdan  avval, 
ikki  mamlakat  va  ikki  tovar  asos  qilib  olingan  xalqaro  savdo  modelini 
ko‗rib  chiqamiz,  bunda  har  bir  mamlakatda  tovarlardan  bittasini  ishlab 
chiqarishda  mutlaq  ustunlik  bo‗ladi.  16.1-  jadvaldagi  ma‘lumotlarga 
ko‗ra  Angliya  Portugaliyaga  nisbatan  mato  ishlab  chiqarishda  mutlaq 
ustunlikka  ega.  Ma‘lumotlar  bu  ustunlikni  mahsulot  hajmi  bo‗yicha 
ifodalab  berayapti,  lekin  bu  ustunlikni  qiymat  jihatdan  ham  ko‗rib 
chiqish mumkin. Shunday qilib, mehnat vaqti birligida o‗lchangan mato 
ishlab  chiqarish  qiymati  Portugaliyaga  nisbatan  Angliyada  kam 
chiqayapti.  Xalqaro  savdoni  amalga  oshirish  mumkinligini  ko‗rsatish 
uchun  eng  avvalo,  bu  ikki  mamlakat  ushbu  savdodan  foyda  olishi 
muqarrarligini  ko‗rsatish  zarur.  Vino  va  matoni  yalpi  ishlab  chiqarish 
ixtisoslashuv  asosida  ko‗payadigan  bo‗lsa  va  bunda  ikkala  mamlakatga 
ham  naf  keltira  oladigan  vino  va  mato  xalqaro  narxlariga  va  savdo 
sharoitlariga  erishiladigan  bo‗lsa,  xalqaro  savdo  uchun  asos  vujudga 
keladi. 
16.1 jadval