Toshkent moliya instituti sh. H. Tashmatov, X. S. Asatullayev, Z. G. Allaberganov

12.4. Uesli Kler Mitchell g„oyalari 
 
U.K.Mitshell  U.  Veblenning  shogirdi  bo‗lib,  iqtisodiyotda  siklik 
hodisalarning  tadqiqotchisi  sifatida  mashhur  (bu  iqtisodiyotda 
konyunktur-statistik institutsionalizm oqimi hisoblanadi). Mitchell ustozi 
Veblendan  tadqiqotning  genetik  uslubini  meros  qilib  oldi,  uningcha 
iqtisodiy hodisalarni belgilovchi omillar bu ijtimoiy psixologiya, an‘ana 
va  urf-odatlardir,  shu  sababli  tadqiqot  predmeti  sifatida  odamlarning 
jamiyatdagi  xulqi  o‗rganilishi  kerak.  Shuningdek,  ustozning  ishlab 
chiqarish  va  biznes  o‗rtasidagi  qarama-qarshilik  to‗g‗risidagi  fikri  ham 
qabul  qilingan,  bu  ishlab  chiqarish  va  narxlar  faoliyati  harakatidagi 
farqlarning sababini ko‗rsatadi.  

---

233 
Olim  iqtisodiy  ko‗rsatkichlar,  raqamlar,  bu  ko‗rsatkichlar 
o‗zgarishidagi qonuniyatlar bilan shug‗ullandi, kapitalistik iqtisodiyotni 
tartibga  solishda  ulardan  foydalanishning  yo‗llarini  izladi.  Ammo  u 
kapitalizm  qarama-qarshiliklarini  hal  qilish  yoki  uni  yaxshilash 
to‗g‗risidagi  nazariyalarni  yaratmadi.  U  iqtisodiyotga  ta‘sir  etuvchi 
omillarni aniqlashga intildi, bular uning fikricha moliya, pul muomalasi 
va kredit kategoriyalari edi. Bu kategoriyalarni tartibga solish yo‗li bilan 
iqtisodiyotga  ta‘sir  etish,  hatto  siklik  tebranishlarni  o‗zgartirish,  oldini 
olish  mumkin,  deydi  u.  U  o‗zining  «Iqtisodiy  nazariya  turlari