Toshkent moliya instituti "menejmet" kafedrasi "menejment"

Kompaniya  vazifasi=tasavvur+kredo.  «Tasavvur»  atrofdagilar  tasavvurida 

kompaniya qiyofasini shakllantirishga yo‘naltirilgan. Uning asosini kompaniyaning 

bozordagi  obrqsi  (joriy  yutuqlar)  va  kompaniya  qziga  tashqi  muhitda 

ta‘minlanmoqchi  bo‘lgan  imidj  (kelajakdagi  intilish)  tashkil  etadi.  Tasavvurning 

asosiy mazmuni «Bu qanday tashkilot»? savoliga javobdan iborat. Bu erda, odatda, 

kompaniya  faoliyatining  sohasi,  asosiy  tovar  va  xizmatlari,  iste‘molchi  guruhlar, 

faoliyatning  geografik  joylashuvi  kabi  tushunchalar  beriladi.  «Kredo»,  o‘z 

navbatida,  kompaniyaga  ichki  butunlikni  beradi  va  xodimlarda  umumkorporativ 

maqsadlarga  erishish  qiziqishini  oshirishga  mo‘ljallangan.  U  kompaniyaning  

dunyoqarashini  (strategik  mqljallar)  va  asosiy  qarash,  nuqtai  nazarini  (taktik 

yqnalishlar)  ifodalaydi.  Kredo  «Tashkilot  nimaga  intilmoqda»?  savoliga  javob 

beradi.  Bu  erda  asosiy  e‘tibor    falsafa,  boyliklar  tizimi,  ichki  madaniyat, 

raqobatbardoshlik asosiga qaratiladi. 

Yuqorilardan  kelib  chiqqan  holda    korxona  yoki  tashkilot  vazifasining  asosini  

tashkil etishi lozim bo‘lgan asosiy unsurlarni ajratish mumkin. Bular: 

nom va status; 

tovar yoki xizmat; 

strategik mqljal; 

manfaatdor guruhlar; 

raqobatbardoshlik asosi. 

Vazifa unsurlarining ketma-ketligi va mazmuni, shuningdek vazifa shakli, ancha 

o‘zgarishi  mumkin  va  ko‘p  omillarga  bog‘lik.  Har  qanday  holatda  ham  vazifa 

ifodasi  korxona  tarixi,  obro‘si  va  imidji  bilan  muvozanatda    bqlishi  lozim.  Bunda 

iste‘molchilarga  o‘z  «va‘dalar»ini  aytish  oldin,  iqtisodiy  sub‘ekt  ularni  bajarish 

uchun  o‘z  kuchi  va  resurslarining  etarliligini  baholashi  kerak.  Maq-sadlar  eng 

kamida realistik va erishiladigan bo‘lishi lozim. 

Rejalashtirishning  zamonaviy  nazariyasida  har  bir  korxona  o‘zining  asosiy 

maqsadlarini  aniqlaydigan  faoliyatning  sakkizta  asosiy  soha  ajratiladi.  Bular-

korxonaning  bozor  o‘rni,  innovatsion  faoliyat,  ishlab  chiqarish  darajasi,  ishlab 

chiqarish resurslarining mavjudligi, barqarorlik darajasi, boshqarish tizimi, personal 

malakasi  va  ijtimoiy  javobgarlik.  Ushbu  sohalar  doirasida  foyda-lilik,  moliyaviy 

barqarorlik,  bozor  ulushining  o‘sishi,  ilmiy  tekshiruvlar,  resurs  ta‘minoti, 

diversifikatsiya,  ishlab  chiqarish  samaradorligi,  mahsulot  va  xizmatlar  sifati, 

---

124 

 

menejment  tizimining  rivojlanishi,  xalqaro  kompaniyaga  aylanishi  va  h.klar  kabi 

asosiy maqsadlar ajratiladi. 

U  yoki  bu  korxona  ko‘zlagan  maqsadlar  individual  xarakterga  ega  va  qaysi 

tarmoqqa  tegishliligi,  korxona  turi,  bozordagi  pozitsiya,  mos  etkazib  beruvchilar, 

xom  ashyo  manbalari  va  h.klar  singari  omillarga  bog‘liqdir.  Shu  bilan  birga 

maqsadlarni  shakllantirishning  ba‘zi  umumlashtiruvchi  tamoyillar  xaqida  gapirish 

imkonini  beruvchi  qator tashqi  makroiqtisodiy  omillarni  ajratish  mumkin.  Hozirgi 

korxonalar  oldida  tekshiruvlar  va  ilmiy  yangiliklarni  tadbiq  qilish  sohasidaga 

maqsadlar  turibdi.  Biznes  globalizatsiyasi  korxonalarni  milliy  va  xalqaro 

manfaatlarni hisobga olishga majbur qilayapti. 

Vazifa  va  maqsadlar  aniqlanganidan  so‘ng  strategiyani  tanlash  va  tahlil  qilish 

bosqichi boshlanadi, ya‘ni strategik boshqaruvning o‘zagi.