Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova

V ~ -^*100
X
Variatsiya koeffitsiyenti qanchalik katta bo4Isa, shuncha tarqoqlik 
nisbatan ko‘p va o6rganilayotgan obyektlaming to4g4rilanishi kam 
bo'ladi. Variatsion qatorlaming o ‘zgarishi quyidagicha qabul qilingan: 
10% dan oshib ketmasa — arzimas, 10-20% - o‘rtacha, 20% dan ko‘p 
bo'lsa katta, lekin 33% dan oshib ketmasligi kerak. Variatsiya 33% dan 
oshib ketsa bu m a’lumotlaming bir turda emasligidan darak beradi va bir 
turda bo‘lmagan m a’lumotlami chiqarib tashlash kerak bo6ladi. Bular 
odatda tanlov qatorlarining boshida yoki oxirida bo Uadi.
52

---

1.29-jadval
BoshIang4ch ma’lumotlarning statistik tavsifi ko‘rsatkichlari
0 ‘zgaruv-
chilar
raqami
0 ‘rtacha
arif-
metik
qiymati
0 ‘rtacha
kvad-
ratik
og‘ish
Vari­
atsiya,
%
Asim-
metriya
Eks-
tsess
Asim-
metriya
xatosi
Eks-
tsess
xatosi
Y
27,15
2,85
10,50
0,20
1,16
0,37
0,73
xl
2,77
0,28
10,08
0,36
0,81
0,37
0,73
x2
92,57
8,70
9,39
0,24
0,69
0,37
0,73
x3
8,46
0,59
7,00
0,10
0,52
0,37
0,73
x4
17,77
2,76
15,55
0,72
0,08
0,37
0,73
x5
31,68
7,28
22,98
0,63
0,13
0,37
0,73
1.29-jadvalda eng yuqori variatsiya 
x$
da 
(V=
22,98), lekin u 33% 
oshib ketmaydi. Demak, boshlang'ich ma’lumot bir turda ekan va uni 
keyingi hisob uchun qo‘llash mumkin.
Variatsiyaning eng yuqori ko‘rsatkichi asosida korrelyatsion tahlil 
uchun zarur boiadigan ma’lumotlar hajmini quyidagi formuladan topish 
mumkin.