Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova

Mahsulot sotishdan olingan yalpi foyda
K o‘rsat
kichlar
Hisobot yili
0 ‘tgan yil
Farqi (+;-)
Daromad
Xarajat
Daromad
Xarajat
Daromad
Xarajat
Mahsulot 
(ish 
va 
xizmat) 
lami
sotishdan 
s o f tushum
5 180 801 
340
X
3 362 225 5 
50
X
1 818 575 7 
90
X
Sotilgan 
mahsulot 
(ish 
va 
xizmat) lam 
i 
ishlab 
chiqarish 
tannarxi
X
3 191 287 
162
X
2 474 622 0 
38
X
716 665 1 
24
Sotishdan 
yalpi foyda
1 989 514 
178
887 603 51
2
1 131 9 1 0 6
66
Sotilgan 
mahsulot 
o'tgan 
yil 
bahosi 
va 
tannarxida
4 852 124
352
2 865 241 
005
3 362 225 5 
50
2 474 622 0 
38
1 489 898 8 
02
390 618 9 
67
494

---

= Z
qiSofcqo so
Kj *R0 -P0
Z
qiPk-
Z
4i Pi
Korxonada mahsulot (ish va xizmat)larni sotishdan sof tushum, 
sotilgan mahsulot (ish va xizmat)lami tannarxi, mahsulot (ish va 
xizmat)lami sotishdan yalpi foyda o4gan yilga nisbatan o'zgarishini 
omilli tahlili yuzasidan amalga oshirilgan qayta hisoblashlarda sotishdan 
daromadlar o 4tgan yilga nisbatan qiyosiy bahoda 1 418 898 802 ming 
so4mga, xarajatlar summasi esa 390 618 967 ming so4mga ortganligini 
ko‘rish mumkin.
Mahsulot (ish va xizmat)lami sotishdan yalpi foyda va uning 
o'zgarishiga ta’sir etuvchi omillar qatoriga quyidagilar kiradi:
- sotish hajmi;
- mahsulotlar tarkibining o‘zgarishi;
- mahsulotlami sotish bahosining o 4zgarishi;
- xomashyolar, materiallar, yoqilg4i sarflari ta’riflari o ‘zgarishi;
- moddiy va mehnat sarflarining o 4zgarishi.
O m illar ta’sirini hisob-kitoblari quyidagi tartibda amalga
oshiriladi
K o ‘rsatkichlar
Form ulalar
Izohi
1. 
Sotishdan 
yalpi 
foydaning 
umumiy 
o4zgarishi
A 
R
= 
R j
— 
R
q
Rb^o ~ joriy va o 4tgan 
davrdagi 
yalpi 
foyda 
summasi
1.1. Sotilgan mahsulot 
bahosining 
o4zgarishi 
hisobiga
AR
i
=
I
4 iP r
1.91 Po
qiPi ~ joriy davrda sotilgan 
mahsulot miqdori va bahosi 
QiPo - joriy davrda sotilgan 
mahsulot o 4tgan yil bahosida
1.2. 
Xomashyo, 
materiallar, 
energiya 
sarflari 
ta’rif 
bahosining 
o 4zgarishi 
hisobiga
1
4iPk- Z q i Pi
pk - xom ashyo, materiallar, 
energiya 
sarflari 
ta’rif 
bahosining o 4zgarishi
1.3. Sotilgan mahsulot 
hajmining 
o 4zgarishi 
hisobiga
K
i
= I
qiS
K , *R0 -Po
К j 
-
sotilgan 
mahsulot 
hajmining o 4zgarishi
495

---

1.4. Sotilgan mahsulot 
tarkibining o4zgarishini 
sotishdan 
tushumga 
ta’siri hisobiga
R
o
*K2
k
2=(Z qiP t/L qoPo-
I
qiS(/L я м )
R q * K
2
 
-
sotilgan mahsulot 
tarkibining 
o‘zgarishining 
sotishdan tushumga ta’siri 
hisobiga
1.5. 
Bir 
so‘mlik 
mahsulotga 
xarajat 
summasining 
o‘zgarishi hisobiga
X 
q i4
Sk - shartli baholar o 4zgarishi 
hisobiga 
korrektirovka 
qilingan tannarx
1.6. Sotilgan mahsulot 
tarkibiy
o ‘zgarishlarining 
tannarxga 
ta’siri 
hisobiga
Z
4oSo*KrY, QoSo
Omillar ta’sirini jamlash
Ko‘rsatkichlar
mln so‘m
Sotishdan yalpi foydaning umumiy o ‘zgarishi
1 131 
910 666
1.1. Sotilgan mahsulot bahosining o‘zgarishi hisobiga
328 676 
988
1.2. 
Xomashyo, 
materiallar, 
energiya 
sarflari 
ta’rif 
bahosining o‘zgarishi hisobiga
-488 289 
775
1.3. Sotilgan mahsulot hajmining o‘zgarishi hisobiga
178 891 
297
1.4. Sotilgan mahsulot tarkibining o ‘zgarishini sotishdan 
tushumga ta’siri hisobiga
1 874 444 
428
1.5. Bir so‘mlik mahsulotga xarajat summasining o ‘zgarishi 
hisobiga
-390 618 
967
1.6. Sotilgan mahsulot tarkibiy o‘zgarishlarining tannarxga 
ta’siri hisobiga
-371 193
305
Korxonada sotishdan olingan yalpi foyda va uning o4zgarishiga 
ta ’sir etuvchi omillar ta’sirida sotilgan mahsulot bahosining o ‘zgarishi 
(328 676 988 ming so4m), sotilgan mahsulot hajmining o‘zgarishi 
(178 981 297 ming so‘m), sotilgan mahsulot tarkibiy o ‘zgarishining 
sotishdan tushumga ta ’siri (1 874 444 428 ming so‘m) ijobiy ta’sir 
etgan.
496

---

Xomashyo va materiallar, energiya safrining ta’rif baholarining 
o'zgarishi hisobiga (488 289 775 ming so'm), bir so'mlik mahsulotga 
xarajat summasining o'zgarishi hisobiga (390 618 967 ming so'm ) 
hamda sotilgan mahsulot tarkibiy o'zgarishlarining tannarxga ta’siri 
tufayli (371 193 305 ming so'm ) yalpi foyda kamayishi kuzatilgan.
Barcha omillar ta’sirida mahsulot sotishdan yalpi foyda summasi 
o'tgan yilga nisbatan 1 131 910 666 ming so'mga ortgan.