Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova

Rossiyada
bankrotlik №127-F3 son bilan qayd etilgan 2002 yil 26 
oktyabrda qabul qilingan «Iqtisodiy nochorlik (bankrotlik) to‘g ‘risida»gi 
qonun bilan tartibga solinadi.
Ushbu qonun normalariga ko6ra huquqiy va jismoniy shaxslar 
uchun alohida tartiblar belgilangan. Iqtisodiy nochorlik (bankrotlik) 
holatlarini ko4rib chiqishda huquqiy shaxslar uchun 300 ming rubldan 
ortiq va to‘lash muddati 3 oydan oshgan to‘lov majburiyatlar mavjudligi, 
jismoniy shaxslar uchun 500 ming rubldan oshiq va to ‘lov muddati uch 
oydan oshgan, yakka tadbirkorlar uchun majburiyatlar summasi 500 
ming rubldan oshiq va to‘lov muddati 3 oydan oshgan majburiyatlar 
mavjudligi bankrotlik jarayonlarini boshlash uchun norma qilib 
belgilangan. Bankrotlikka qarshi quyidagi taomillar belgilangan: 
kuzatuv; moliyaviy sog‘lomIashtirish; tashqi boshqaruv; bankrotlik 
jarayoni; kelishuv shartnomasi.
Belorusiyada
bankrotlik 
institutini 
tashkil 
etilishi 
uning 
mustaqillikka erishishidan keyin boshlangan. 1991 yil 30 mayda 
“Iqtisodiy nochorlik va bankrotlik xaqida”gi qonun qabul qilingan. 
Institut faoliyatining rivojlanishi 2000 yillarga to4g 4ri keladi. Bu davrda 
“Iqtisodiy nochorlik va bankrotlik xaqida”gi qonun “Iqtisodiy nochorlik 
(bankrotlik) to ‘g‘risida”gi qonun deb qayta qabul qilindi. Mazkur qonun 
2012 yilda yangi tahrirda qabul qilindi.
Unda asosiy taomillar sifatida quyidagilar tarkiblangan: himoya 
qilish muddatini belgilash; konkursli ishlab chiqarishni tashkil etish; 
kelishuv shartnomasini tuzish.
Konkursli ishlab chiqarish: sudga material tayyorlashni tugallash, 
sanatsiya, likvidatsiya jarayonlarini o ‘z ichiga oladi.
AQShda
bankrotlik “Bankrotlik to cg 4risida”gi Kodeks bilan tartibga 
solinadi. Yagona talab bankrotlik ishi ko'rilayotgan korxona A Q S h . 
hududida bo‘lishi lozim. Ixtiyoriy bankrotlik holatlari Direktorlar 
Kengashi tomonidan ko‘rib chiqiladi. Bankrotlik holati bo'yicha 
mahalliy sudga murojat qilinadi. Ushbu sudlar Okrug sudlarining
623

---

bo‘limlari hisoblanadi. Har bitta shtatda kamida bitta bankrotlik 
bo‘yicha sud mahkamasi mavjud.
Avstraliyada
“Bankrotlik tocg ‘risida”gi qonun 1966 yilda qabul 
qilingan. Bankrotlik ishlari faqat jismoniy shaxslarga nisbatan ko'riladi. 
Korxonalarga nisbatan bankrotlik holatlari tashqi boshqaruv yoki 
likvidatsiya jarayoni bilan yakunlanadi. Bankrotlik statusi uch yil 
davomida saqlanadi.
Kanadada
bankrotlik federal qonun bilan tartibga solinadi. Ushbu 
qonunchilik normalari korxonalarga nisbatan ham, jismoniy shaxslarga 
nisbatan ham belgilanadi. Bankrotlikning engilanishi va to‘g ‘ri 
yuritilishi bankrotlik bo'yicha boshqaruvchilar tomonidan nazorat qilib 
boriladi. Amaliyotda konkursli boshqaruvga muhim ahamiyat qaratiladi.
Niderlandiyada
bankrotlik “Bankrotlik to‘g4risida”gi qonunlar 
Kodeksi bilan tartibga solinadi. Mamlakat amaliyotida uch turdagi 
bankrotlik amaliyoti belgilanadi: bankrotlik; kelishuv va qarzlardan 
kechish (mazkur tartib faqat jismoniy shaxslarga nisbatan qoilaniladi).