Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova

8.3. Debitorlik va kreditorlik qarzlarining tarkibi va muddati
bo‘yicha tahlili
Debitorlik va kreditorlik qarzlarining tarkibi deganda ularning 
yuzaga chiqish qatorlari tushuniladi. Qatorlaming yagona tarkibini
447

---

buxgalteriya balansining tegishli qatorlariga mos ravishda tuzib chiqish 
mumkin.
Debitorlik qarzlari: xaridor va buyurtmachilaming qarzi, ajratilgan 
boiinm alam ing qarzi, sho‘ba va qaram xo‘jalik jamiyatlarining qarzi, 
xodimlarga 
berilgan 
bo‘naklar, 
mol 
yetkazib 
beruvchilar 
va 
pudratchilarga berilgan bo‘naklar, byudjetga soliqlar va boshqa majburiy 
to io v la r bo‘yicha bo‘nak toiovlari, maqsadli davlat jam g‘armalari va 
sug‘urtalar bo‘yicha bo4nak toiovlari, ta’sischilarning ustav kapitaliga 
ulushlar bo‘yicha qarzi, xodimlaming boshqa operatsiyalar bo‘yicha 
qarzi va boshqa debitorlik qarzlari.
Kreditorlik qarzlari: mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga 
qarz, sho‘ba va qaram xo'jalik jamiyatlarga qarz, soliq va boshqa 
majburiy toMovlar bo'yicha kechiktirilgan majburiyatlar, olingan 
bo‘naklar, byudjetga to io v lar bo‘yicha qarz, sug‘urtalar bo‘yicha qarz, 
maqsadli davlat jamg'armalariga to'lovlar bo‘yicha qarz, ta’sischilarga 
b o ig a n qarzlar, mehnatga haq to iash bo‘yicha qarz va boshqa 
kreditorlik qarzlari.
Debitorlik va kreditorlik qarzdorlik tahlilida qarzlaming tarkibi, 
muddati, hajmigagina emas, balki ularning balansiga ham muhim 
ahamiyat qaratiladi.
Debitorlik va kreditorlik qarzlarining tarkibi bo4yicha tahlili
i
Ko‘rsatkichlar
Bala
ns
satri
Davr
boshi
Davr
oxiri
Farqi
Debitorlar, 
jami 
(satr
220+240+250+260+270+280+290
+300+310)
210
459 
586 597
468 
253 903
8 667 
306
shundan: muddati o‘tgan
211
61 242 
836
24 341 
057
-36 901 
779
Xaridor va buyurtmachilaming qarzi 
(4000 dan 4900 ning ayirmasi)
220
123 
172 327
148 
701 321
25 528 
994
Ajratilgan 
bo‘linmalaming 
qarzi
(4110)
230
0
0
0
Sho‘ba 
va 
qaram 
xo‘jalik 240
195
197
1 453
448

---

jamiyatlaming qarzi (4120)
601 703 055 308
605
Xodimlarga berilgan bo‘naklar (4200) 250 307 414 202 706
-104
708
Mol 
yetkazib 
beruvchilar 
va 
pudratchilarga 
berilgan 
bo‘naklar 
(4300)
260
92 
643 705
103 
815 079
11 171 
374
Byudjetga soliq va yig4mlar bo‘yicha 
bo‘nak toiovlari (4400)
270
31 
126 342
12 
441 892
-18 684 
450
Maqsadli davlat jam g ‘armalari va 
sug‘urtalar bo‘yicha bo‘nak to ‘lovlari
(4500)
280
5
788 131
151 843
-5 636 
288
Ta’sischilaming 
ustav 
kapitaliga 
ulushlar bo‘yicha qarzi (4600)
290
0
0
0
Xodimlarning boshqa operatsiyalar 
bo‘yicha qarzi (4700)
300 769 100 666 713
-102
387
Boshqa debitorlik qarzlari (4800)
310
10 177 
875
5 849 
041
-4 328 
834