Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova

3*4
Ш.З.Абдуллаева “Банк рисклари шароитида тижорат банкларининг кредит портфелини
диверсификациялаш” Автореф. дисс. ... и.ф.д - Тошкент. 2000. 239-240 б;
384

---

tug‘dirmoqda. Bunda buxgalteriya balansining yangi tahlilini yuritish 
asosiy o ‘rinni egallaydi. Balansdagi aktiv va passivlami qabul qilingan 
moddalar bo'yicha guruhlashtirilishi, to'lov qobiliyati va kreditga 
layoqatlilikni yetarli darajada chuqurroq tahiil qilish imkonini beradi.
7.3. 
Kreditga layoqatlilikni baholash va tahiil qilishning asosiy
usullari: ekspert baholash tizimi va ballik (skoring) baholash tizimi
Bank va korxonalar faoliyatida kreditga layoqatlilikni baholash 
uslubiyotini shakllantirishda mezonlarga tayaniladi. Ushbu mezonlar 
korxonalaming kreditga layoqatliligini to ‘liq baholash imkoniyatini 
ochib berish zarur.
Jahonda va mamlakatimiz amaliyotida kreditga layoqatlilikni
3 5
baholashda quyidagi mezonlarga tayaniladi
> mijozning xarakteri (fe’l-atvori);
> mijozning qarz olish qobiliyati;
> olingan qarzni uzish yuzasidan mablag‘lar ishlab topishga 
qobilligi;
> mijozning kapitali;
> kreditning ta ’minlanganligi;
> kredit operatsiyalarini 
amalga oshirish 
chogMdagi 
shart- 
sharoitlar;
> m ijo z faoliyatining qonuniy jihatlarini nazorat qilish darajasi.
Korxonalaming kreditga layoqatliligi tahlilining uslubiy asoslari 
korxona va bank nuqtayi nazaridan alohida bfelgilanishi, y o ‘lga 
qo'yilishi va yuritilishi lozim.
Korxonalaming kreditga layoqatliligini baholash
Uslubiy asosdagi
yondashuv
Asos boMuvchi hujjatlar
Muhimlik
Korxona nuqtayi 
nazaridan
1-son “Hisob siyosati va 
moliyaviy hisobot” nomli
BHMS
Majburiy atlami 
qoplashga layoqatliligi
Bank nuqtayi 
nazaridan
Kreditlash va unga 
tenglashtirilgan
Kreditni qaytarishga 
layoqatliligi