Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova moliyaviy tahlil

Moliyaviy holatni bashoratlashga ichki va tashqi omillar ta’siri

Korxonalar moliyaviy holatni, moliyaviy natijalari va ularning kelgusidagi kutilishlarini bashoratlashda yuz foiz aniqlikni ta’minlaydigan formula yoki model ishlab chiqilmagan. Moliyaviy holat va moliyaviy natijaviylikning alohida birliklarini (to‘lovga qobillik, likvidlik, rentabellik, iqtisodiy nochorlik, ish aktivligi va h.k.) bashoratlashning ham ko‘pi bilan 90 foizga qadar aniqligini ta’minlash mumkin xolos. Bu ham tashqi ta’sir biliklaridagi (soliq, boj, kredit siyosatidagi uzoq davriylikdagi o‘zgarishlar, inflyatsiyaning jilovlanishi, hisob-kitoblar va shartnomaviy munosabatlardagi) aniqlik ta’minlangan holdagina erishiladi.

Korxona moliyaviy holatini, moliyaviy natijalari va pul oqimlarini kelgusidagi kutilishiga ta’sir etuvchi birliklarni quyidagi belgilari bo‘yicha tarkiblash mumkin.

1. 
   Yuzaga kelish shakli bo‘yicha: ishchi va tashqi;
   
2. 
   Natijaning muhimligi bo‘yicha: asosiy va ikkilamchi;
   
3. 
   Tarkibi bo‘yicha: oddiy va murakkab;
   
4. 
   Amal etish davri bo‘yicha: doimiy va vaqtinchalik omillar
   

Tarkiblashda eng ommalashgan shakl bu ta’sir etuvchi birliklarni ichki va tashqi omillarga tarkiblash hisoblanadi. Ichki omillar bu korxonaning o‘ziga bog‘liq omillar, tashqi omillar bu korxonaning o‘ziga, uning ish faoliyatiga, natijalariga bog‘liq bo‘lmagan ta’sir omillardir.