Toshkent moliya instituti lotin yozuviga asoslangan

UMUMIY MAVZU 

10 mavzu:  Qo‘shib yozish imlosi 

So‘zlarning o‘zaro birikuvi natijasida qo‘shma so‘zlar hosil bo‘ladi. Ular imlo 

qoidalariga ko‘ra qo‘shib, ajratib yoki chiziqcha bilan yoziladi. 

 

Qo‘shib yoziladi: 

1. Noma, bop, kam, umum, sifat, talab, kam, xona, mijoz, ham, baxsh kabi so‘zlar 

yordamida yasalgan qo‘shma ot va qo‘shma sifatlar: shartnoma, talabnoma, ommabop, 

kamquvvat, umumdavlat, umumxalq, devsifat, suvtalab, qabulxona, sovuqmijoz, hamkorlik, 

orombaxsh. 

 

2. -(a)r (inkor shakli -mas) qo‘shimchasi bilan tugaydigan qo‘shma ot va qo‘shma 

sifatlar: ishyoqmas, o‘rinbosar, otboqar, qushqo‘nmas. 

 

3. Takror taqlid so‘zlarga qo‘shimcha qo‘shish bilan yasalgan ot  va fe’llar: pirpirak (pir-

pir+ak), hayhayla (hay-hay+la), gijgijla (gij-gij+la), bizbizak (biz-biz+ak). 

 

4. Narsani (predmetni) boshqa biror narsaga nisbatlash (qiyoslash), o‘xshatish yo‘li bilan 

bildiruvchi qo‘shma ot va qo‘shma sifatlar: sheryurak, bodomqovoq, karnaygul, otquloq, 

devqomat, oybolta. 

5. Narsa, uning rangi, mazasi, o‘zidagi biror narsasi va shu kabi belgilari asosida 

bildiruvchi qo‘shma otlar: olaqarg‘a, mingoyoq, achchiqtosh. 

6. Narsaning biror maqsad, ish uchun mo‘ljallanganligini bildiruvchi qo‘shma otlar: 

tokqaychi, qiymataxta, ko‘zoynak, oshrayhon.  

7. Narsani joyga nisbat berish asosida bildiruvchi qo‘shma otlar: tog‘olcha, suvilon, 

qashqargul, cho‘yalpiz. 

8. Marosim, afsona, kabilarni bildiruvchi qo‘shma otlar: kelintushdi, qoryog‘di, 

Ochildasturxon, Urto‘qmoq. 

 

9. Qaratuvchili birikmaning bir so‘zga aylanishi bilan yuzaga kelgan qo‘shma otlar: 

olmaqoqi, mingboshi, so‘zboshi. 

 

10. Ikkinchi qismi turdosh ot bilan yoki  obod so‘zi bilan ifodalangan joy nomlari: 

Mirzacho‘l, Sirdaryo, Kosonsoy, Yangiobod, Xalqobod, Yangiyo‘l.  

 

11. Rus tilidan aynan o‘zlashtirilgan yoki so‘zma-so‘z tarjima qilish yoli bilan hosil 

qilingan qo‘shma so‘zlar: fotoapparat, elektrotexnika, teleko‘rsatuv, radiostansiya, suvosti, 

bayramoldi. 

 

12. Qisqartmalarning barcha turlari va ularga qo‘shiladigan qo‘shimchalar qo‘shilib 

yoziladi. SamDU, O‘zMU.  

 

13. Bir tovush ikki va undan ortiq tovush tarzida aytilsa, bunday holat harfni takror 

yozish bilan ko‘rsatiladi: ufff, yo‘o‘q, nimaa kabi.