Toshkent moliya instituti "ijtimoiy fanlar" kafedrasi

Harakat  shakllari

.  Harakat  shakllarini  tasniflashda  qaysi  tamoyillarga  rioya  qilinishiga  qarab  bunday 

shakllarning har xil miqdori farqlanadi. Masalan, 

XIX asrda materiya tashkil topishining turli darajalariga 

asoslanib,materiya  harakatining  besh  asosiy  shakli:  mexanik,  fizik,  kimyoviy,  biologik  va

 

ijtimoiy  harakat 

qayd etilgan

. Harakatning mazkur shakllari bir-biri bilan uzviy bog‘liq bo‘lib, bunda har bir keyingi harakat 

o‘zidan  oldingi  harakatdan  kelib  chiqadi,  unga  asoslanadi,  biroq,  shunga  qaramay,  quyi  shakl  bilan 

bog‘lanmaydi. 

Harakatning  murakkab  shakllarini  soddaroq  shakllarga  bunday  bog‘lashga  urinishlar 

falsafa  tarixida  «mexanitsizm»,  «reduksionizm»  (lot.  «reductio»  –  «ortga  surish»)  degan  nom  olgan, 

harakat 

ijtimoiy 

shakllarini 

biologik 

shakllar 

darajasigacha 

soddalashtirish 

biologizatorlik 

konsepsiyalarida mavjud.