Toshkent moliya instituti hamdamov baxrom kasimovich ilxomov shavkat islomovich

Tanlash omillari
1-strategiya
2-strategiya 
Doimiy 
xizmat 
ko‘rsatish
Bir-birga xizmat ko‘rsatish
1.1. Variant
Mijozning axborot 
manbaidan tarmoq 
yordamida 
foydalanish. 
1.2. Variant 
Mijozning axborot 
manbaidan 
joylarda 
foydalanish. 
2.1. Variant 
Ma’lumotlarni 
kiritishdan voz 
kechish. 
2.2. Variant 
Ma’lumotlarni 
qisman 
kiritish. 
1
Manba: Rasm prof B.K Hamdamov tomonidan tuzilgan. 
4-rasm. NMATni tashkil qilishning mumkin bo‘lgan variantlari
51
Bu savollarga olingan javoblarga bog‘liq holda mijozlar tarmog‘iga 
xizmat qiluvchi NMATni tashkil qilishning samarali strategiyasini 
51
Mualliflarning ilmiy-tadqiqotlari asosida tuzilgan. 

---

271 
tanlash mumkin bo‘ladi. Quyida biz NMATni tashkil qilishning 
maqsadga muvofiq strategiyasini tanlash yo‘lini ko‘rsatishga harakat 
qilamiz. Bu erda quyidagilarni ko‘rish mumkin: 1.1.-variant. Korxona 
auditorlik firmasining doimiy xizmatidan foydalanadi va o‘z fayllarini 
kompyuter tarmog‘i yordamida uzatishga rozi. 1.2.-variant. 1.1. 
variantdagi kabi, lekin korxona ma’lumotlarni kompyuter tarmog‘i 
yordamida uzatishga rozi emas. Ma’lumotlardan joylarda foydalaniladi. 
2.1.-variant. Korxona auditorlik firmasining doimiy xizmatidan 
foydalanmaydi, ya’ni firmaning doimiy mijozi emas. Ma’lumotlarni 
kiritishdan butunlay voz kechish ko‘zda tutiladi. Asosiy ish auditor 
zimmasiga tushadi. 
2.2.-variant. 2.1.-variantdagi kabi, lekin auditor uchun katta 
ahamiyatga ega bo‘lgan buxgalteriya hujjatlarini qisman kiritish ko‘zda 
tutiladi. ( 4-rasm) 
1.1. va 1.2. variantlar minimal auditorlik tavakkalchiligini 2.1.-
variant - maksimal, ya’ni yuqori, 2.2. - variant esa - o‘rtacha darajadagi 
tavakkalchilikni kafolatlaydi. 
2-modulning tuzilishini ko‘rib chiqishni tugallar ekanmiz, shuni 
ta’kidlash lozimki, vaqt o‘tishi bilan bilimlar manbai ham o‘zgaradi: 
yangi bilimlar bilan to‘ldiriladi, eskirgan bilimlardan ozod qilinadi.
Auditning yangi qoidalarini kiritish yangi qoidalarning eskilari 
bilan zid bo‘lib qolmasligini nazorat qilishni talab qiladi. Yangi 
bilimlarni kiritish uchun uch bosqichni bajarish zarur: 
1. Audit yangi bo‘lagining izohi; 
2. Audit bo‘lagining vazifalari izohi; 
3. Har bir vazifa ichida audit qoidalarining izohi. 
Auditorlik muolajalarni bajarish turli vazifalar uchun turli 
miqdorda bo‘lgan ma’lumotli axborotlardan foydalanishni nazarda 
tutadi. Masalan, «ish haqini hisoblash auditini avtomatlashtirish» 
vazifasi uchun quyidagi ma’lumotli axborot zarur bo‘ladi:
- eng kam oylik ish haqi miqdori; 
- soliqqa tortilmaydigan minimum miqdori;
- nafaqa fondi va boshqa shu kabilarga ajratmalar foizi va 
boshqalar.