Toshkent moliya instituti f. T. Bazarova

 

 

11.2. Ulgurji va chakana savdo  

 

 

Tovarlarni  ishlab  chiqarilgan  joyidan  foydalaniladigan  joyiga 

tarqatish  (distributsiya)  savdo  kanalida  ishlovchi  ulgurji  yoki  chakana 

tashkilotlar  yoki  alohida  shaxslar  tomonidan  amalga  oshiriladi.  Ishlab 

chiqaruvchining yangi mahsuloti taklifi bozordagi talabdan yuqori bo‘lsa, 

distribyutor xizmatidan foydalanadi. Distribyutor funksiyasini  ulgurji va 

chakana savdo tarmoqlari bajarishi mumkin.  

Ulgurji savdo – 

ishlab chiqaruvchi va iste’molchi o‘rtasida vositachi 

bo‘lib,  u  bir  yo‘la  ham  ishlab  chiqaruvchi,  ham  iste’molchiga  xizmat 

qiladi.  Ishlab  chiqaruvchi  uchun  ulgurji  savdo  foydali  bo‘lib,  u  o‘z 

bozorini kengaytirish va xarajatlarni kamaytirish imkoniga ega bo‘ladi.  

Ulgurji korxonalar quyidagi qoidalarga asoslanib ishlashi kerak:  

• 

Bozorlarni chuqur o‘rganish, tovarlar uchun bozorni tanlash.  

• 

Xarajatlar tarkibini kuzatib borish, omborlar, ishchilarga keta-digan 

xarajatlarni tahlil qilish.  

• 

Ulgurji  savdoni  barcha  texnologik  ketma-ketlikda  bajarish, 

operatsiyalarning  daromadliligini  nazorat  qilish  (ulgurji  shaklida  sotib 

olish, saqlash, qadoqlash, nav (sort) larga ajratish, sotish).  

• 

Sotiladigan mahsulotlarning imiji va brendi shakllanishiga yordam 

berish.  

Ulgurji  firmalar  bir  tomondan  o‘zlari  uchun  alternativ  ishlab 

chiqaruvchilar  izlab,  yangi-yangi  mahsulotlarni  sotib  olish  va  sotishni 

maqsad  qilsa,  ikkinchi  tomondan  yangi  sotish  bozorlarini  ham  izlaydi, 

yangi  iste’molchilar  segmentini  tovarlarga  jalb  qiladi.  Ulgurji  firmalar 

bozorlar  haqida  axborotga  ega  bo‘lib,  korxonalarni  iste’molchilar 

talablari, bozor holati bilan bog‘liq axborotlar bilan ta’minlaydi. Shu bilan 

birga  iste’molchilarni  bozor  konyunkturasi,  yangi  tovar  haqidagi 

ma’lumotlar bilan tanishtiradi.