Toshkent moliya instituti d. Tojiboeva iqtisodiyot

Ma’muriy
-
buyruqbozlikka, markaziy rejalashtirishga asoslangan xo’jalik. 
Ijtimoiy 
xo’jalik yuritishning alohida shakli ma’muriy-buyruqbozlik, markazlashgan rejalashtirishga 
asoslangan iqtisodiyotdir. Bu xo’jalik yuritish shaklida ham tovar ishlab chiqarish mavjud bo’lib, 
u haddan tashqari deformatsiyalashgan. Sababi, yagona iqtisodiy markazning buyrug’i va 
topshiriqlarini bajarish shart bo’lgan. Reja direktiv xarakterga ega bo’lib, qonun vazifasini 
o’tagan. Markaz bevosita ijro etuvchilardan uni to’la bajarishni talab etgan. Bunday markaz 
davlat bo’lib, u davlat reja qo’mitasi hamda partiya tashkilotlari orqali amalga oshirilgan. Nima 
ishlab chiqarish, qanday, kim uchun ishlab chiqarish markazlashgan tarzda rejalashtirilgan. 
Resurslar fondlashtirish uslubi bo’yicha taqsimlanib, ishlab chiqaruvchilar bilan iste’molchilar 
reja asosida bog’langan. Narx markazlashgan tarzda davlat narx qo’mitasi tomonidan 
belgilangan. 
 Ma’muriy-buyruqbozlik, markaziy rejalashtirish iqtisodiy xo’jalik yuritishning shunday 
shakliki, unda ijtimoiy mehnat taqsimotining chuqurlashuvi sharoitida iqtisodiy strukturada 
ishlab chiqaruvchilarning ixtisoslashuvi butun xo’jalik miqyosida yagona organizm sifatida 
markazdan qattiq tartibga solib boshqariladi. 
 Tarixiy tajriba bunday xo’jalik yuritishning salbiy jihatlari afzalliklariga nisbatan ko’proq 
bo’lib, ma’lum bosqichda ishlab chiqarish rivojlanishini cheklashni ko’rsatdi. Shuning uchun 
ham jamiyat bunday xo’jalik yuritish shaklidan voz kechdi. 
 

---