120
8-mavzu. BUXGALTERIYA HISOBOTI
Reja:
8.1. Buxgalteriya hisobotining maqsad va vazifalari
8.2. Buxgalteriya hisobotlarini tuzish tartibi
8.3. Buxgalteriya hisobotlarini taqdim etish
Tayanch so‘z va iboralar:
aktsiya, aktsiyadorlik jamiyati, divident, investitsiya
muhiti, investitsiya, investor, innavatsion faoliyat, infratuzilma, kapital, kapital
qo‘yilmalar, likvid aktivlar, likvidatsiya qiymati, buxgalteriya hisoboti.
8.1. Buxgalteriya hisobotining maqsad va vazifalari
Buxgalteriya shaxs, firma uchundir, faqat xarajatlar va daromadlar ta’sirining
xolisligi moliyaviy hisobotlarda e’tirof etiladi. Barcha tashqi ma’lumotlarga e’tibor
berilmaydi. Shuning uchun firmalar jamiyat, kelajak avlod va jaxonga tartibga
soluvchi joriy qilingan muayyan qonun va jarimalarsiz zarar yetkazishi mumkin.
Tashqi faktorlar mas’uliyatining samaradorligi bunga misoldir, faqat jamoatchilik
fikri va siyosiy bosim uni orbitani o‘rtasiga harakatlantiradi, shundan keyin,
kutilayotgan kelajak avlod joriy jamiyatni o‘rnini egallaydi.
Agar siyosiy bosim etarlicha kuchli bo‘lsa, muammo unimas’uliyatli ichki
orbitasiga uni harakatlantiradigan qonunchilikni tortadi,huquqni muhofaza qilish
xodimlari muvofiqligini ta’minlash uchun vakolatli bo‘ladi.
17
Korxonaning joriy faoliyati ma’muriyat tomonidan boshqaruv funktsiyalarini
safarbar qilish yo‘li bilan amalga oshirilib, uning natijalari buxgalteriya hisobi
tizimida aks ettiriladi. Xo‘jalik yurituvchi subyekt tomonidan ma’lum vaqt oralig‘ida
amalga oshirilgan xo‘jalik muomalalari to‘g‘risidagi axborotlar tegishli hisob
registrlarida umumlashtiriladi va guruhlangan holda ulardan buxgalteriya
hisobotlariga o‘tkaziladi. Buxgalteriya hisobini huquqiy-me’yoriy tartibga solish
tizimida hisobot korxonaning mulkiy va moliyaviy ahvoli hamda moliya-xo‘jalik
faoliyati natijalari to‘g‘risidagi ma’lumotlarning yagona tizimi sifatida qaraladi.
Hisobotlar ma’lum hisobot davri uchun belgilangan shakllar bo‘yicha tayyorlangan
buxgalteriya hisobi axborotlari asosida tuziladi. O‘z navbatida hisobot davri – bu
korxona moliyaviy hisobotini tuzishi lozim bo‘lgan davr.
Hisobot
–
xo‘jalik yurituvchi subyektlarning o‘tgan vaqt ichidagi ishlari
natijalari va sharoitlari to‘g‘risidagi ma’lumotlar majmui bo‘lib, undan faoliyatini
tahlil, nazorat qilish va boshqarish maqsadida foydalaniladi.
Hisobot axborotlari sotilgan mahsulot, ish va xizmatlar, ularni ishlab chiqarish
xarajatlari, xo‘jalik mablag‘lari va ularni tashkil bo‘lish manbalari, ishlarning
moliyaviy natijalari, soliqqa tortish va dividentlar to‘g‘risidagi ma’lumotlarni o‘z
17
“An Introduction to Accounting Theory” Gabriel Donleavy. 2016 yil 141-149 betlar
Do'stlaringiz bilan baham: