Toshkent Moliya Instituti Biznes muloqot va akademik yozuv fanidan mustaqil ish

Toshkent Moliya Instituti

Biznes muloqot va akademik yozuv fanidan mustaqil ish

Bajardi: Shahriyorov Zulfiqor

Badiiy asar tahlili

“Otkan kunlar” asari

Reja:

• Asar qahramonlari tavsifi
• Asarning bosh g’oyasi
• “O’tkan kunlar” romaning hozirgi kundagi ahamiyati

…. Men turli bo'hton, shaxsiyat va soxtalar bilan ikkinchi oqlanmaydurg'on bo'lib qoralandim. Ko’nglida shamsi g’uboroti,teskarichilik maqsadi bo’lmag’on sodda , vijdonli yigitga bu qadar xo’rlikdan o’lim tansiqroqdir.

1926-yil 15-iyun Samarqand A.Qodiriyning suddagi nutqidan

O’zbek oyim

Homidboy

• Otabek – “og‘ir tabiatlik, ulug‘ gavdalik, ko‘rkam va oq yuzlik, kelishgan, qora ko‘zlik, mutanosib qora qoshliq va endigina murti sabz urgan bir yigit” 24 yosh
• Kumush – quyuq jinggilak kipraklari ostidan timqora ko‘zlari boqib turguvchi, qop-qora kamon, o‘tib ketkan nafs, qiyiq qoshlari chimirilgan-da, nimadir bir narsadan cho‘chigan kabi ko‘ringuvchi, to‘lg‘an oydek g‘uborsiz oq yuzlik qiz 17-18yoshda
• Zaynab – toshkentlik Olim ponsadboshining qizi, “o‘n yetti yoshlar chamaliq, kulchalik yuzlik, oppoqqina, o‘rtacha husnlik”.
• Yusufbek hoji – Toshkent hokimining mushovir-maslahatchisi, Toshkentning mashhur a’yonlaridan biri; , xalq, el-yurt manfaatini o‘ylaydigan fidoyi shaxs.

O‘zbek oyim –ellik besh yoshlarda; chala-dumbul tabiatlik, ammo eriga o‘tkirligi bilan mashhur xotin, uncha-muncha to‘y va azalarga “kavshim ko‘chada qolgan emas” deb bormaydi.

• O‘zbek oyim –ellik besh yoshlarda; chala-dumbul tabiatlik, ammo eriga o‘tkirligi bilan mashhur xotin, uncha-muncha to‘y va azalarga “kavshim ko‘chada qolgan emas” deb bormaydi.
• Hasanali – Otabekning “ma’naviy otasi”, hoji xonadonining quli, oltmish yoshlar chamasida. Mirzakarim qutidor – Yusufbek hojining marg‘ilonlik do‘sti, savdogar, “qora qosh, qora ko‘z, ko‘rkam yuz”lik, qirq besh-ellik yoshlar chamalik kishi, Kumushning otasi.
• Oftob oyim – “o‘ttuz besh yoshlar chamaliq go‘zal, xush bichim bir xotin”.
• Homid –Ziyo shohichining qaynisi, chaqimchilik, “qo‘lansa gaplar uchun yaratilgan odam”, romandagi shaxslararo konfliktda asosiy o‘rinda turadi; o‘ttiz besh yoshlarda

Yozuvchi asarda tarixning eng chirkin paytlarida ham yuksak ma’naviyatli yorqin shaxslar va yorug’ jihatlar bo’lganligini aks ettiradi. Lekin u romanda xalq va uning o’tmishini quruq ulug’lash yo’lidan bormaydi.

Yozuvchi asarda tarixning eng chirkin paytlarida ham yuksak ma’naviyatli yorqin shaxslar va yorug’ jihatlar bo’lganligini aks ettiradi. Lekin u romanda xalq va uning o’tmishini quruq ulug’lash yo’lidan bormaydi.

Balki millat tabiatidagi qoloqlik

va tanazzulga sabab bolgan illatlarni ham shafqatsizlik,xolislik bilan ko’rsatib beradi. Millat o’zining yuksak va tuban jihatlari bilan to’la aks ettirilganligi uchun ham xalq orasida keng tarqalib ketadi.

O’zbek xalqining go’zal odobi,cheksiz andishasi,katta-kichik,uzoq-yaqin kishilarning o’zaro muomala-munosabatlaridagi yuksak madaniyat,millat turmush yo’sinidagi o’xshashi yo’q tartiblar yozuvchining san’atkorligi tufayli shu qadar mahorat bilan jonli badiiy lavhalarda ko’rsatilganki, kitobxon ko’ngliga bir oqishdayoq kirib boradi va uni bevosita tarbiyalaydi.

Asardagi sof muhabbatning kuylanishi

• Otabek va Kumushning samimiy mehr-muhabbati, bir- biriga bo’lgan cheksiz hurmati ularning tarbiyli, ma’rifatli bo’lganligi sababli romanning bosh qahramonlari novdaligidayoq xazon etilgan, asar ulkan fojia bilan tugagan bo’lsa-da, asarda qandaydir bir yorug’ ruh hukmronlik qiladi .

"Qipchoq qirg'ini" to'g'risidagi mashvarat

• Ittifoqni ,ne el ekanini bilmagan, yolg’iz o’z manfaati, shaxsiyati yo’lida bir-birini yeb-ichkan mansabparast,dunyoparast va shuhratparast muttahamlar Turkiston tuprog’idan yo’qolmay turib,bizning odam bo’lishimizga aqlim yetmay qoldi. Biz bu holda ketadirg’an,bir-birimizning tegimizga suv quyadirg’on bo’lsaq,yaqindirki,o’rus istibdodi o’zining iflos oyog’I bilan Turkistonimizni bulg’atar va biz bo’lsaq o’z qo’limiz bilan kelgusi naslimizning bo’ynig’a o’rus bo’yindirig’ini kiydirgan bo’larmiz.

Asarning bugungi kundagi ahmiyati

• “O’tkan kunlar” romani milliy ruh juda bo’rtiq aks etganligi bilan ajralib turadi.Otabekning ota-onasi bilan ,qutidor va Oftob oyimlarning qudalari hamda kuyovlari bilan munosabatlari,Kumushning Zaynab va Yusufbek hoji , O’zbek oyim bilan suhbatlari tasvirlangan o’rinlarda faqt o’zbekkagina xos fikrlash ,so’zlash va harakat qilish yo’sini juda go’zal ko’rsatilgan.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT