Toshkent moliya instituti “Biznes moliyasi” fani Mavzu: Startaplarni moliyalashtirish

«UzVC» Milliy venchur fondi.
MOST Ventures - Markaziy Osiyoda bir necha yil mobaynida texnologiya sohasidagi tadbirkorlarni moliyaviy va nomoliyaviy qoʻllab-quvvatlash, shuningdek mintaqada inkubatsiya va akseleratsiya dasturlarini amalga oshiruvchi xususiy venchur fondi hisoblanadi. Fond xalqaro biznesni yaratishni maqsad qilgan IT-startaplarga oʻz eʼtiborini qaratadi.
Joriy yilda fond tomonidan $ 2 mln. AQSH dollari miqdorida investitsiya kiritishni rejalashtirilgan. Bugungi kunda fond tomonidan “Girgitton” oziq-ovqatlarni yetkazib berish va “TASS Vision” startapi akseleratsiya jarayonini oʻtamoqda.
Kraudfanding nima?
Kraudfanding – mohiyatida mahsulot ishlab chiqarish yoki xizmatni amalga oshirish muhtojlarga moddiy yordam ko‘rsatish, tadbirlar tashkil qilish, jismoniy va yuridik shahslarni qo‘llab-quvvatlash va muayyan shaxhslar guruhidan moliyaviy ko‘mak olish ma’nosi yotadi.
Oddiy so‘z bilan aytganda, kraudfanding - bu ingliz tilidan kelib chiqqan so‘z bo‘lib, ikki qismdan iborat: olomon va mablag‘ so‘zlaridan tashkil topgan bo‘lib, bu olomon mablag‘larini to‘plash demakdir. Aslida, hatto tom ma'noda tarjima ham bu jarayonning mohiyatini aks ettiradi. 
Kraudfanding - bu notanishlardan moliya jalb qilish orqali biznes yoki ijtimoiy loyihalar uchun pul to‘plash. "Olomon" so‘zi bu yerda juda mos keladi, chunki ijtimoiy guruh - bu odamlar bir-birini tanigan odamlar to‘plamidir. Va olomonning farqi shundaki, ijtimoiy aloqalar yo‘q. 

Kraudfanding to‘rtta asosiy turi mavjud

Xayr-ehson (xayriya) asosida
Mukofot evaziga
Loyihaning ulushi evaziga
Belgilangan miqdordagi yangi kriptovalyuta birliklari (ICO) evaziga
Mablag‘ to'plashning ushbu turi ko'pincha sotishdan oldingi bosqichda o'z mahsulotini yoki xizmatini tasdiqlashi kerak bo'lgan startaplar tomonidan qo'llaniladi. Sarmoyadorlar ko'proq yoqimli bonus uchun iloji boricha ko'proq mablag‘ sarflashga undaydi.
Kraudfundingning ushbu turida loyihada ishtirok etish uchun mablag‘ to'plash, kelajakda ular ishonadigan kompaniyaga sarmoya kiritadigan ko'plab odamlar uchun mavjud bo'ladi. Pul evaziga ular ushbu kompaniyadagi aktsiyalarni olish huquqiga ega bo’lishadi, hamda odamlarga startapning bir qismi bo'lish, uni yaratuvchilar tomonidan qabul qilinadigan qarorlar tabiatiga ta'sir ko'rsatishiga imkon beradi.
Mablag‘ to'plashning yangi usuli ICO deb nomlanadi va u asosan startaplar tomonidan qo'llaniladi. Ular o'zlarining kriptovalyutasini chiqaradilar va an'anaviy pul mablag'larini jalb qilish o'rniga uni boshqa kriptovalyuta, odatda Bitcoin yoki Ethereumga almashtiradilar.
Xayriya kraudfunding odatda, xayriya jamg'armasining ushbu turi tadbirkorlik bilan bog'liq bo'lmagan loyihalar uchun mablag‘ to'plash uchun ishlatiladi. Masalan, siz shaxsiy maqsadlaringiz yoki xayriya ishlari uchun pul to'plashni boshlashingiz mumkin.