Тошкент молия институти «БАҲолаш иши ва инвестициялар»

МАВЗУНИНГ ДОЛЗАРБЛИГИ
Қолаверса, инвестиция лойиҳаларини амалга ошириш жуда катта рисклиликни талаб этади-ки, бу эса уларни бартараф этишининг самарали ва оптимал вариантларини ишлаб чиқишни тақозо этади. Шунингдек, бунда лойиҳа рискларини унинг иштирокчилари ўртасида мос тақсимлаш имконияти мавжуд бўлишини ҳам кўзда тутиши зарур. Лекин ҳар қандай шароитда ҳам, энг аввало, лойиҳаларни амалга оширишда дуч келиши мумкин бўлган рискларни баҳолаш, таҳлил этиш энг дастлабки қадам бўлиб қолаверади.
Бир вақтнинг ўзида ҳар қандай инвестиция лойиҳалари турли рисклар билан боғлиқ бўлиб, ҳар бир инвестиция иштирокчиси рисклар, риск турларининг вужудга келиши сабаблари, уларнинг таснифи ҳамда риск эҳтимолларини олдини олиш бўйича тадбирлар ҳақида аниқ маълумотларга эга бўлишлари лозим. Шундагина улар инвестиция лойиҳасини муваффақиятли амалга оширишга ўз ҳиссаларини қўшишлари мумкин.
Халқаро амалиёт тасдиқлашича, “янги ташкил этилган кичик бизнес корхоналарининг ўртача уч йил ичида 80 фоизи банкротликка учрайди”. Шу боисдан рискларни самарали бошқариш, таъсир даражасини камайтириш ва олдини олиш вазифаси муҳим илмий-амалий аҳамиятга эга долзарб муаммо ҳисобланади.

РИСК ЎЗИ НИМА?

• бу хавф, зарар ёки талофат кўриш эҳтимоли;
• муваффақиятга интилиш, бахтли ҳодисадан умид;
• риск доимо ноаниқлик билан бирга келиб, охири, ўз навбатида олдиндан кўра билиш қийин ёки мумкин бўлмаган воқеалар билан боғлиқ бўлади;
• хато, иккиланиш, ноаниқлик, мавҳумлик;
• фирманинг кўзлаган мақсадига эришиш йўлида у дуч келадиган иқтисодий хавф-хатардир;
• “Зарарларни вужудга келиши ёки даромадларнинг кўзда тутилган даражадан камроқ олиниши эҳтимоли;

РИСК ЎЗИ НИМА?

• Хавф, бирор кўнгилсиз ҳодиса ёки фалокат юз бериш эҳтимоллиги; хатар; қўрқинч;
• Хатар, бирор бахтсизликка, фалокатга олиб келиши мумкин бўлган шароит; хавф, таҳлика;
• хавф-хатар, бирор нарсадан қўрқиш;
• таваккалчилик - бу оқибатнинг яхши бўлишига умид боғлаб, хавф эҳтимоллигини зиммасига олган ҳолда қилинадиган ҳаракат;
• таваккалчилик - бу ресурс ёки даромаддан тўла ёхуд қисман йўқотиш хавфи;
• таваккалчилик - бу ноаниқлик шароитида ҳар қандай довюрак менежер учун табиий ҳолат, вазият. Таваккалчилик ботирнинг иши;
• таваккалчилик - бу омадсиз оқибатнинг миқдорий баҳоланиши.