Тошкент молия институти «БАҲолаш иши ва инвестициялар»

Рискни ўз зиммасига қабул қилиш
I. Юз бериши мумкин бўлган “талофат вақтини” ва у билан боғлиқ бўлаган “зарар майдони”ни аниқлаш
Иқтисодий рискларни аниқланилишиниг таҳлили
Активлар ва “риск баҳоси”нинг таҳлили
Йўл қўйилиши мумкин бўлган зарарларнинг статистик натижаси
Бириктирилган рисклар таҳлили
Корхонанинг жорий операциялар рискининг таҳлили
II. “Зарар майдони”да йўқотишлар хажмини (риск баҳосини) аниқлаш
Активларнинг пасайиши
риски
Кўчмас мулкни йўқотилишини баҳолаш
Модиий активлар йўқотилиш баҳосини аниқлаш
Олинмаган даромад ва қўшимча рискли ҳаражатлар
Муҳим ходимларнинг ишдан бўшаши билан боғлиқ бўлган йўқотишлар
Бизнес жараёнининг узилиши билан боғлиқ бўлган йўқотишлар
Рента ва ижарадан олиниши кутилган даромадларнинг йўқотилиши
“риск баҳоси”ни қоплаш учун қўшимча ҳаражатлар
Фуқаролик жавобгарлиги билан боғлиқ бўлган рисклар
III. Мумкин бўлган йўқотишларни олдини олиш ва уларни қоплаш бўйича корхонанинг иқтисодий имкониятларини баҳолаш
IV. Корхонанинг рискка қарши сиёсатининг таъсирчанлигини танлаш
Рискка қарши кредит ресурслари
Рискни трансфер қилиш
Рискдан қочиш
Рискни бирлаштириш
Рискни суғурталаш
Рискни лимитлаш
Диверсификация
Номодиий активлар йўқотилиш баҳосини аниқлаш
Корхонанинг ички ресурсларини баҳолаш
Корхона маблағларини вақтда йўқотишларни қоплаш учун тақсимлаш сиёсати
Инвестиция лойиҳалари самарадорлигига таъсир этувчи рискларни
баҳолаш ва бошқариш услубиёти

УМУМИЙ ХУЛОСАЛАР

• лойиҳа риски – бу инвестиция лойиҳасини амалга оширишга ҳалақит берадиган ёки лойиҳа самарадорлигини пасайтирадиган рискларнинг йиғиндисидир. Кутилиши мумкин бўлган хатар – бу инвестициядан мўлжалланган фойдани олишга бўлган ноумидсизликдир. Шунингдек, инвестор томонидан қўйилган пул маблағларини йўқотиш эҳтимолидир;
• лойиҳа рискларининг бир неча турлари мавжуд. Уларнинг ҳеч бирини таъсири жиҳатидан аҳамиятсиз ва хавфсиз, деб бўлмайди. Лойиҳа рисклари кичик бир технологик ёки шу каби микродаражадаги жараёндан тортиб, то мамлакат, ҳатто, халқаро миқёсдаги турли ҳолатлар ва ҳодисаларнинг ўзгаришига боғлиқ ҳолда келиб чиқиши мумкин;
• инвестиция рискларини аналитик ва синтетик усулларда таҳлил қилиш лойиҳа рискларини самарли бошқаришда муҳим аҳамият касб этади. Инвестиция рискларини аналитик таҳлил қилиш усули лойиҳалардаги кўрсаткичларни содда геометрик образларга (нуқталар, тўғри чизиқлар, текисликлар, иккинчи тартибли эгри чизиқлар) аосланган координаталар усули асосида алгебраик воситалар асосида ўрганилади;
• рискларни камайтиришнинг асосий йўллари қуйидагилардан иборат: хўжалик фаолияти бўйича маълумотлар шаффофлигини таъминлаш зарур; молиявий харажатларни меъёрлаштириш; рискларни суғурталаш; капитал қўйилмаларини диверсификациялаш ва фаолият турини кенгайтириш; рискларни иқтисодий ва ҳуқуқий бошқаришнинг самарали тизимини яратиш ва бошқалар.