Toshkent moliya instituti "bank ishi" kafedrasi "bank ishi"

     Qoniqarsiz.Qoniqarsiz.  aktivlar  aniq  ifodalangan  kamchiliklar  belgilariga  ega 
bo‘lib, bu holat dastlabki shartnomaga muvofiє qarz qaytarilishi shartlarining bajarilishiga 
shubha uyg‘otadi. "Substandart" sifatida tasniflangan kreditlarda qarz to‘lashning dastlabki 
manbai qarzga xizmat ko‘rsatish uchun etarli darajada bo‘lmaydi va bank qarzni qaytarish 
uchun  qo‘shimcha  manbalar  (garovdan  undirish  va  qarzdor  tomonidan  ssuda 
qaytarilmaganda  garovni  sotish,  asosiy  fondlarni  sotish  singari  manbalar)ni  qidirishga 
majbur bo‘ladi, SHuningdek substandart aktivlar ishonchli joriy moliyaviy ahvol va qarz 
oluvchining  to‘lov  qobiliyati  bilan  himoyalanmagan.  Substandart  aktivlar  odatdagiga 
nisbatan  qoniqarli  joriy  moliyaviy  axborotning  yo‘qligi  yoki  garov  hujjatlarining  etarli 
emasligi  bilan  bog‘liq  bo‘lgan  tavakkalchilik  darajasi  ancha  yuqori  bo‘lgan  kreditlarni 
ifodalaydi.  (AV  22.09.2011  y.  632-2-son  bilan  ro‘yxatga  olingan  MB  Boshqaruvining 
Qarori tahriridagi xatboshi) (Oldingi tahririga qarang) 
SHuningdek  quyidagi  muammo  yoki  xususiyatlardan  kamida  bittasi  mavjud  bo‘lsa, 
aktiv to‘lov muddati to‘lgunicha substandart sifatida tasniflanishi mumkin: 
   a)  asosiy  to‘lov  manbalari qarz to‘lash uchun  etarli  emas, bank garovga  qo‘yilgan 
mulkni  sotish,  qarz  oluvchining  boshqa  asosiy  mablag‘larini  sotish,  to‘lanishi  lozim 
bo‘lgan  boshqa  qarz  mablag‘larini  qayta  moliyalash  kabilarni  hisobga  olgan  holda 
qo‘shimcha to‘lov manbalarini topishi kerak; 
  b)  qarz  oluvchining  joriy  moliyaviy  holati  yoki  uning  pul  mablag‘larining 
mo‘ljallanayotgan oqimi majburiyatlarni qoplash uchun etarli bo‘lmagan hollarda; 
  v) qarz oluvchi kapitali ko‘p darajada etarli bo‘lmagan korxona bo‘lgan taqdirda; 
  g) ushbu sohaga nisbatan yo‘nalish va istiqbollar barqaror bo‘lmagan holda; 
  d)  kreditlar  (aktivlar),  garov  qiymati  asosiy  qarz  summasidan  oshmagan,  hech 
bo‘lmaganda  asosiy  qarzning  to‘lanmagan  summasiga  teng  bo‘lgan  holda  (ya’ni  kredit 
qisman ta’minlangan bo‘lsa). 
 "Substandart"  sifatida  tasniflangan  aktivlar  bo‘yicha  bank  asosiy  qarzning 
to‘lanmagan summasining 25 foiziga teng bo‘lgan zaxiralarni shakllantirishi lozim.