O‘zbekistonda tijorat banklari kapitaliga o‘matilgan
minimal talab darajasi va dinamikasi
Joriy
etilgan
sana
Tijorat
banklari
uchun
1.01.1998.
1.01.2000.
1.01.1999.
1.01.2005.
1.01.2008.
1.01.2011.
1.10.2017.
mln
AQSh dol.
ekvi valent.
mln
2,5 mln
5,0 mln
5,0 mln
yevro
ekvi valent.
10,0 mln
Chet el
kapitali
ishtirokida
ochilayotgan
banklar uchun
5 mln. AQSh
dol. ekvivalent.
5,0 mln
5,0 mln
5,0 mln
5,0 mln yevro
ekvivalent.
5,0 mln
100 mlrd so‘m
Xususiy
banklar
uchun
0,3 mln AQSh
dol.
ekvivalent.
0,3 mln
1,25 mln
2,5 mln
2,5 mln yevro
ekvivalent.
5,0 mln
Tijorat banklari kapitalining minimal miqdoriga qo^ilgan talab 2007 yil 31 dekabrgacha AQSh dollari ekvivalentida amalga oshirilgan bolsa, 2008 yil 1 yanvardan boshlab evro ekvivalentida va 2017 yil 1 oktabrdan so‘shmda jamg‘arilishi joriy etildi. Ta’kidlash joizki, tijorat banklari o(z faoliyatini dastlab boshlayotgan davrda kapitalning minimal miqdorini shakllantirilishi zarur boladi. Tijorat banklari Markaziy bankdan litsenziya olib, faoliyatini boshlagandan so‘ng esa kapitalning ushbu minimal miqdorini doimiy ravishda oshirib borishlari lozim boladi, kapitalni oshirishning asosiy mezoni sifatida ulaming riskka tortilgan aktivlari hisoblanadi.
Bozor iqtisodiyoti sharoitida tijorat banklari aksiyador mulkchilik shaklida tashkil etiladi. Bu borada 1998 yil 2 oktabrda O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Aksiyadorlik - tijorat banklari faoliyatini takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” Farmoni qabul qilindi. Ushbu farmonga ko‘ra, tijorat banklarini boshqarishda aksiyador- laming va bank Kengashlarining roli oshirildi. Quyidagi rasmda tijorat banklari tashkiliy tuzilishining namunaviy koYinishi keltirilgan.
Aksiyadorlar umumiy yigllishi bankning oliy boshqaruv organi hisoblanadi. Aksiyadorlar umumiy yigllishining mutloq vakolatiga kiruvchi masalalar bank Kengashi yoki Boshqaruviga topshirilmaydi. Bank Kengashining miqdoriy tarkibi ustav yoki aksiyadorlar umumiy yig‘ilishi qaroriga ко Ya belgilanadi. Aksiyadorlar soni 500 gacha bolgan ochiq turdagi aksiyadorlik jamiyati shaklidagi banklaming bank Kengashi miqdoriy tarkibi karnida besh a’zodan, 501 dan 1000 gacha bolgan banklarda karnida etti a’zodan va 1000 dan ortiq bolgan banklarda karnida 9 a’zodan iborat bolishi lozim.
Yopiq turdagi aksiyadorlik jamiyati shaklidagi banklaming bank Kengashi a’zolari umumiy soni aksiyadorlar sonidan qat’i nazar beshtadan kam bolmasligi kerak.
Tijorat banklarini tashkil qilish 2009 yil 8 oktabrda qabul qilingan “Banklarni ro^yxatga olish va ular faoliyatini litsenziyalash tartibi to<g‘risida’’gi nizom asosida olib boriladi. Mulkchilik shaklidan qat’iy nazar mamlakati- mizdagi barcha tijorat banklari mazkur nizomga asosan tashkil etiladi va tugatiladi.
Aktsiyadorlar
Kengashi
Kreditlash
Vaiyuta
Depozit
Kredit qo‘mitasi
Bank ichki auditi
Bank boshqaruvchisi
boshqarmasi
operatsiyalari
boshqarmasi
Do'stlaringiz bilan baham: |