Toshkent kimyo-texnologiya instituti oziq-ovqat mahsulotlari texnologiyasi fakulteti

Paxta  yog‘ini  emulsiyali  usulda  uzluksiz  rafinatsiyalashni  texnologik 
sxemasi  (11-rasm).  Rafinatsiya  qilinmagan  paxta  yog‘i  antranilat  kislota  bilan 
ishlangandan so‘ng (agar zarur bo‘lsa) avtomat tarozilar (1) orqali baklarga (2) kelib 

---

 
34 
tushadi.  U  yerda  nasos  (3)  bilan  ikkita  trubkali  issiqlik  almashinish  apparatiga  (4,5) 
yuboriladi: 
Birinchi  issiqlik  almashinish  apparatida  (4)  suv  bilan  sovutilsa,  ikkinchisida 
esa  (5)  25-30
0
C  gacha  namokob  bilan  sovutiladi.  Sovutilgan  yog‘  reaktor-
turbulizatorga (6) keladi. 
 
10 – rasm. Davriy ishlaydigan yuvish, vakuum-quritish apparati 
 
Konsentrlangan  ishqor eritmasi  (34) bakdan (33) nasos  bilan  (32)  filtr orqali 
(31) bakga yuboriladi, bu bakga tuzsiz suv ham yuboriladi. Nasos-dozator (30) bilan 
namokobli  (29)  sovitgich    orqali  ishqor  eritmasi,  (6)  reaktor-turbulizatorga 
yuboriladi. 
Hosil  bo‘lgan  aralashma  (7)  nasos  bilan  (8)  isitgich  (u  yerda  65-70
0
C  gacha 
soapstokning qovushqoqligini kamaytirish uchun qizdiriladi) orqali fazalarga ajratish 
uchun (28) tindirgich-ajratgich apparatiga keladi. Yog‘ uzluksiz ravishda (27) bakga 
quyilib  turadi,  u  yerda  qo‘shimcha  tindiriladi.  (27)  Bakda  ajralgan  soapstok,  asosiy 
ajralgan  soapstok  bilan  birga  qayta  ishlash  uchun  yuboriladi.  Agar  kerak  bo‘lsa, 
tindirgich-ajratgich  apparatiga  tushishdan  oldin,  aralashma  suv  bilan  (9) 
aralashtirgichda  aralashtiriladi.  Yog‘  (27) bakdan  (26) nasos bilan  uzluksiz  ravishda 
yuvish  uchun,  (25)  isitkich  orqali  (85-90
0
C  gacha  qizdiriladi)  pichoqli 
aralashtirgichga  (10) yuboriladi va  bir  vaqtning  o‘zida suv  ham  beriladi.  Aralashma 
(11)  ajratgichda  ajratiladi.  Yog‘  (12)  isitgich  orqali  (13)  nasos  bilan  ikkinchi  marta 
yuvish  uchun  pichoqli  aralashtirgichga  yuborilib,  (15)  ajratgichda  ajratiladi. 
Ajratgichlardan chiqqan yuvilgan suv (23) yog‘-tutgichga keladi. Bu yerda ajralgan  

---

 
35 
yog‘  (24)  nasosbilan  (2)  bakga  yuboriladi,  suv  esa  (22)  nasos  bilan  tozalash 
sistemasiga  beriladi.Yog‘  (16)  isitgichga  kelib,  keyin  vakuum-quritish  (19) 
apparatiga keladi. Quritishdan oldin yog‘ limon kislotasi eritmasi bilan aralashtiriladi, 
u (17) bakda tayyorlanadi. Yog‘ vakuum-qurituvchi (19) apparatdan (20) nasos bilan 
rafinatsiyalangan yog‘ uchun (21) bakga yuboriladi. Rafinatsiyalangan paxta moyi 7-
jalvalda ko‘rsatilgan ko‘rsatkichlarga ega bo‘lishi kerak. 
                                                                                                      7 -jadval