Toshkent kimyo-texnologiya insituti shahrisabz filiali oziq-ovqat mahsulotlari texnologiyasi va sanoat uzumchiligi fakulteti

3-rasm. Metgemoglobinimiya kasalligi

Metgemoglobinemiyaning klinik belgilari gemoglobinga nitritlar qo'shilishi va metgemoglobin hosil bo'lishi tufayli kislorod tanqisligi kelib chiqadi. Kasallik 45 mg/l dan yuqori nitrat konsentratsiyasida rivojlanadi. Nitratlar va nitritlarning normal kontsentratsiyasi kattalar va katta yoshdagi bolalarning sog'lig'iga zarar yetkazmaydi.

Suvning epedemiologik ahamiyati
Suv ta'minotini tizimini tashkil etishda sanitariya qoidalarining buzilishi yuqumli kasalliklar kelib chiqishiga sabab bo'lishi mumkin.
Vabo, tif, dizenteriya, salmonellyoz, virusli gepatit A va boshqa yuqumli kasalliklar suv orqali yuqadi.
JSST ma'lumotlariga ko'ra, ifloslangan suvdan foydalanganlik sababli surunkali kasalliklarga chalingan odamlar soni dunyoda 2 milliard kishiga yaqinlashmoqda. Har yili bundan taxminan 5 million kishi vafot etadi.
Amerika sog'liqni saqlash tashkiloti tomonidan 2011 yil mart oyida chop etilgan epidemiologik xulosaga ko'ra, Gaiti Respublikasida vabo bilan kasallangan 243 ming 379 holat qayd etilgan va 4612 kishi vafot etgan.
Gepatit A-ning maksimal miqdordagi epidemiyasi markazlashtirilmagan suv ta'minoti tizimlari bo'lgan aholi punktlarida, suv tozalanmagan va dezinfektsiya qilinmagan hollarda qayd etiladi. Dizenteriya rivojlanishi uchun suv muhim ahamiyatga ega. Dizenteriya bu o'tkir yuqumli kasallik bo'lib, yo'g'on ichakning shikastlanishi va organizmning umumiy intoksikatsiyasi bilan namoyon bo'ladi.

A	B
4-rasm. Suv orqali yuqadigan kasalliklar (A-tif, B-gepatit A)

Ichimlik suvi xavfsizligini ta'minlashning eng yaxshi usuli bu suv ta'minotini ifloslanishdan himoya qilishdir. Birinchi navbatda, ichimlik suvi ta'minoti manbalari inson va hayvonlar chiqindilari bilan ifloslanishidan himoyalangan bo'lishi kerak.

Chaqaloqlar, ko’krak yoshidagi bolalar, bemorlar va qariyalarda gigiyenik talablariga javob bermaydigan suv orqali har xil kasalliklar yuqish xavfi mavjud. Suv bilan yuqadigan kasalliklar shaxsiy aloqa, aerozollar va oziq-ovqat iste'mol qilish orqali ham tarqalishi mumkin. Suv orqali yuqadigan kasalliklarning tarqalishi bir vaqtning o'zida aholining katta qismini zararlaydi.
Suvdagi zaharli kimyoviy moddalar tanadagi tarkibiy qismlarga uzoq vaqt ta'sir qilish bilan sog'liqqa salbiy ta'sir ko'rsatadi.