Тошкент кимё-технология институти “менежмент ва касб таълими” факултети



Download 1,6 Mb.
Pdf ko'rish
bet110/126
Sana23.01.2023
Hajmi1,6 Mb.
#901485
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   126
Bog'liq
Товаршунослик 2-курс

саноат газларидир. 
Сульфат кислота
Сульфат кислота —кимё саноатининг энг мухим ва энг куп истеъмол 
этиладиган махсулотларидан биридир. У бирмунча арзон кислоталар каторига 
киради. Улар таркибидаги бегона аралашмалар ва концентрацияси билан бир-
биридан фарк, қилади.
Концентрацияланган ёки сувсиз сульфат кислота (моногидрат) Н
2
50
4
туссиз 
ва иссиз мойсимон огио суюкликдан иборатдир. Моногидрат зичлиги 1,85 г/см , 


кайнаш харорати 296°С, кристалланиш харорати 10°С. Аммо сульфат кислотанинг 
бу хоссаси унинг концентрацияси узгаришига караб узгаради.
Бегона аралашмалар кислотанинг рангини саргиш ёки корамтиргача 
узгартиради. ГОСТга биноан сульфат кислота паст музлаш харорати, саклаш ва 
ташиш қулайлигини таъминловчи муайян концентрацияда чика-рилади. Сув 
билан яхши аралашиш сульфат кислотанинг узига хос хусусиятидир. Чунончи 
аралашиш жараёнида купдан-куп иссиклик чикади. 100 фоизли сульфат 
кислотадаги 50
3
эритмаси 
олеум 
(НқЮқпЗОз) деб аталади. Олеум зичлиги 1,9 г/см 
оулган рангсиз мойсимон суюкликдир, хавода бурксиб сульфат кислотадан туман 
хрсил қилади.
Сувсиз сульфат кислота жуда фаол булиб металл оксидларини эритади
харорат кутарилганида эса уларнинг тузларидан бошка хамма кислоталарни сиқиб 
чикаради.
Концентрацияланган сульфат кислота — бошка кислоталар, туз 
кристалгидратлари, шунингдек карбонсувлардан самарали сув тортувчи 
воситадир. Шунинг учун х,ам у нитрат кислота ва бошка кислоталарни 
концентрация-лашда, нам газларни қуритишда ишлатилади ва хоказо. Сульфат 
кислотага теккан к,анд, целлюлоза, крахмал ва бошка органик махсулотлар 
кумирга айланади. Ишлаб чик,ариш усули сульфат кислотанинг концентрацияси 
ва сифатига анчагина таъсир этади. Дозир саноат куламида сульфат кислота 
ишлаб чикаришнинг икки асосий усули: нитрат, ёки минора усули хайда контакт 
усули бор. Техник сульфат кислота (купорос мойи) сульфат кислотанинг асосий 
товар навлари хисобланади. У контакт кислота, минора кислотаси ва олеум 
холида юборилади. (Дастлабки икки кислотанинг номи уларнинг ишлаб чикариш 
усулини курсатади.) Олеум контакт методи билан хосил қилинади. Концентрация 
к,анча юқори булса бегона аралашмалар (нитрат, темир оксидлари, қаттиқ чукма 
ва бошкалар) к,анча кам булса, сульфат кислотанинг сифати шунча яхши булади 
(8-жадвал). Контакт техник сульфат кислотаси таркибида 92,5 фоизгача 
моногидрат, яхшиланган контакт техник сульфат кислотаси таркибида эса 94,0 
фоизгача моногидрат булади. Минора техник сульфат кислотаси 75 фоизли 
концентрация билан юборилади ва таркибида контакт сульфат кислотага нисбатан 
бегона аралашмалар куп булади. Олеум таркибида асосан моногидрат х.олида 
20—24 фоиз эркин олтингугурт (VI)— оксид бўлган холда чикарилади. Киме 
саноати махсус ишлатиладиган янада сифатли кислота хам чик,аради, у сульфат 
кислота аккумулятор-ларида, озиқ-овқат саноатида, кимё лабораторияларида ва 
бошқа жойларда қулланилади. Бу кислоталарнинг узига хос хусусияти шундаки
улар юксак концентрацияда булади ва бегона аралашмалар жуда оз булади.
8. Товар сульфат кислота асосий турларининг сифат к$рсаткичлари 


Сульфат 
кислота турлари 
Конце 
нтрация, % 
Аралашмалар микдори 
(%), кқпи билан 
азот 
оксидлар
и 
темир 
оксидлар
и 
қатти 
к, 

Download 1,6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   126




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish