Тошкент кимё – технология институти



Download 1,08 Mb.
Pdf ko'rish
bet11/34
Sana01.06.2022
Hajmi1,08 Mb.
#627886
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   34
Bog'liq
yuqori malekulali birikmalar kimyosi va fizikasi

Termin initsirlash.
100°S dan yukorida sezilarli darajada ketadi. 
26 


Aksariyat xollarda turli kushimchalarning termin parchalanishi xisobiga sodir 
buladi. Shu kunga kejb fakat stirol va metilmetakrilat monomerlarining uzi 
initsirlab, termik polimerlanishi isbot kilingan. Termik initsirlash kuyidagi 
sxema bo’yicha ketadi: 
Fotokimeviy initsirlash.
Radikallar monomerni ultrabinafsha nur ( X = 
400 nm) bilan nurlantirilganda kuyidagi sxema buyicha xosil buladi: 
M* - monomerning ko’zg’algan molekulasi 
Ultrabinafsha nurlarni tulkin uzunligi oblastida monomer nurlarni 
yutmasa radikal xosil kilish uchun fotosensibilizatorlar, ya’ni kuzgolish 
energiyasini monomer molekulasiga beruvchi birikma-lar kullaniladi.
Fotosensibilizatorlar sifatida 
π-elektronlari oddiy bog bilan oralatib 
(sopryajenie) kelgan birikmalar ishlatiladi, masa-lan benzofenon S
6
N
5
S O S
b
N
5

Radiatsion initsirlash.
Radioaktiv, nurlanish ta’sirida monomer, 
erituvchi molekulalari eki kushimchalar elektron yo’qotib ionlanadilar va 
keyingi utishlar xisobiga radikajar xosil buladi. 
Masalan: 
27 


bu erda,M* - kation va elektronni rekombinatsiyalanishi hisobiga xosil 
bulgan monomerning qo’zg’olgan molekulasi.
Agar qo’zg’olish energiyasi bog energiyasidan yukori bulsa kuzgolgan 
molekula radikallarga parchalanadi. 
Kimeviy initsirlash.
Aktiv markaz xosil kilish uchun erkin ra-dikallar 
xosil qilib oson parchalanadigan moddalar qo’llaniladi. Bu moddalar turkumiga 
peroksidlar, gidroperoksidlar, azo- va di-azobirikmalar, oksidlanish-kaytarilish 
sistemalari knradi. 
Peroksidlar kullanilganda erkin radikalalrni xosil bulishi-ning asosiy 
reaktsiyaoi 0-0 bogining gomolitik parchalanishidir. Parchalanish tezligi 
peroksidning tuzilishiga va muxitga boglik. Peroksidlarning tipik vakili benzoil 
peroksid bulib, u (27 -60)°S da ikkita benzoat radikaliga parchalanadi: 
Xosil bulgan benzoat radikallari yana fenol va SO
2
radikallariga 
parchalanadi::
Benzoil peroksidni parchalanishi kizdirilgavda tezlashib, kislorod 
ishtirokida sekinlashadi. 
Gidroperoksidlarning erkin radikallar xosil kidib parchalanishi 0 - 0 
bogni uzilishi xam xisobiga boradi: 
28 


Azobirikmalardan initsiator sifatida azobisizobuironitril ishlatiladi, Bu 
oirikma S – N bog buyicha ikkita radikalga parchalanib, natijada azot ajralib 
chikadi 
Radikal 
polimerlanishni 
initsirlashda 
oksidlanish-kaytarilish 
sistemalari 
xam 
kullaniladi. 
Buchinitsiatorlarni 
avfzallik 
tarafi 
shundaki, initsiatorni erkin radikallarga parchalanish energiya aktivatsiyasi past 
bulib, 
polimerlanish 
jarayonini 
past 
temperaturada 
olib borish imkonini beradi va energiya sarfini kamaytiradi. Masalan, termik 
initsirlashda 
initsiatorni 
erkin 
radikallarga 
parchala 
nish jaraenining aktivlanish energiyasi 125-170 kJ/mol bulsa, oksidlanish 
kaytarilish initsiatorlarining parchalanish jaraening aktivlanish energiyasi 50-84 
kJ/moldir. Oksidlanish-qaytarilish sistemalariga misollar: 
29 


Kaytaruvchilar sifatida ikki valentli temirning tuzlari, sul’fitlar, 
tiosul’fatlar, 
oksikislotalar 
xam 
ishlatiladi. 
Gidro-peroksidlarni 
ikki 
valeshchushch tuzlari ishtirokidagi parchalanishi ku-yidagicha ketishi mumkin:
Initsiatorni parchalanishni keltirib chikadigan Fe
2+
ionlarini tiklash uchun 
sistemaga oksidlovchi qo’shiladi: 

Download 1,08 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   34




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish