Тошкент кимё – технология институти

Xloropren kauchuklari
. 

---

99 
—
SN
2
—S=SN—SN
2
— 
|
Cl 
bu kauchuk ham maxsus maqsad uchun ishlatiladi. Polixloropen tarkibida xlor bo‘lishi 
uni yonmaslik xususiyatini beradi va metallarga bo‘lgan adgeziya xossasi yuqori va 
bo‘kishga turg'unligidan gazlarni o‘tkazishi kamligi bilan ajralib turadi. 
Etilen-propilen kauchuklari
. 
Bu etilen va propilen sopolimeri bo‘lib, kompleks katalizatorlar ishtirokida 
sintez qilinadi va u SKEP nomi bilan yuritiladi.
Bu kauchuk ishtirokida olingan rezina buyumlari agressiv muhitda +150 
0
S 
gacha sharoitda ishlatish mumkin. 
Butil kauchuk. 
Izobutilen va izoprenlarni sopolimeridir. 
Bu kauchuk kam gaz o‘tkazish koeffitsenti bilan ajralib turadi. 
Men bu yerda kauchuklarning ayrim vakillari bilan tanishtirib o‘tdim. Ularning 
turlari, tuzilishi, olinishi va xossalarini oldingi kursda batafsil eshitgansiz. 
Rezina aralashmasi uchun ingredientlar va ularning vazifalari. 
Tabiiy va sintetik kauchuklar va latekslar toza yoki vulkanizatsiya qilinmagan 
xolda deyarli qo‘llanilmaydi. yelim tayyorlashda, izolyasion lenta ishlab chikarishda 
1% dan ortik sof xolatda kauchuk ishlatilmaydi.
Amaliyotda asosan vulkanizatsiya qilingan rezina aralashmasi – rezina qo‘llaniladi. 
Rezinaga kerakli bo‘lgan xossani berish uchun kauchuklar organik yoki noorganik, 
sochiluvchan yoki suyuk moddalar bilan aralashtiriladi (qoriladi) va undan keyin 
vulkanizatsiya qilinadi. Hamma qo‘shilgan moddalar ingredient, ya’ni «tarkibiga 
kiruvchi» nomi bilan yuritiladi.
Rezina aralashmasiga kiruvchi asosiy komponentlar vazifasiga qarab quyidagi 
guruhlarga bo‘linadi:
−
kauchuklar va regenerat (ishlatilgandan keyin qayta ishga yaroqli qilingan. 
dastlabki xususiyatlari tiklangan material); 
−
vulkanizatsiyalovchi moddalar; 
−
vulkanizatsiyani tezlatuvchi; 
−
vulkanizatsiyani aktivlashtiruvchi; 
−
eskirishga karshi turuvchilar (protivo-stariteli); 
−
plastifikatorlar; 
−
aktiv to‘ldirgichlar (vulkanizat mustahkamligini oshiruvchi) va noaktiv 
to‘ldirgichlar; 
Maxsus vazifa bajaruvchi komponentlar:
−
g'ovak hosil qiluvchilar (poroobrazuyushie); 
−
podvulkanizatsiyani sekinlashtiruvchilar; 
−
rang beruvchi moddalar va boshqalar.
YOrdamchi materiallar: upalashtiruvchi (opudrivayushie).
Rezina aralashmasida kauchukning miqdori 5 dan to 92% gacha bo‘lishi 
mumkin. Kauchuk va vulkanizatsiya uchun kerakli bo‘lgan ingredientlar aralashmasi 
odatda 
to‘ldirilmagan
(nenapolnenn
ыmi) aralashma deyiladi.

---

100 
Misol uchun, rezina aralashmasinig biror retseptini keltiraylik.
Kauchuk 
100 og'irlik qism 
Oltingugurt
2-3,5 og'irlik qism 
Tezlatuvchi:
tauram 
0,5-2 og'irlik qism 
rux oksidi
5 og'irlik qism 
Aktivatorlar: 
stearin kislotasi 
1 og'irlik qism 
texnik uglerod (saja) 
45 og'irlik qism