POLIMERLARNI QAYTA ISHLASH USULLARINING
SINFLANISHI
I guruh
II guruh
III guruh
Faqat fizikaviy o‘zgarishlar
sodir bo‘ladigan usullar
Faqat kimyoviy o‘zgarishlar
sodir bo‘ladigan usullar
Ikkala tur o‘zgarishlari sodir
bo‘ladigan usullar
Bosim ostida quyish
Monomer va oligomerlarni
qotirish
Termoreaktiv smolalarni
to‘g'ridan-to‘g'ri va quyish
usuli bilan presslash
Puflash
Pastizollarni quyish
29
HAR XIL USULLAR BILAN SHAKLLANTIRISHDA
TERMOPLASTLARNING FIZIKAVIY HOLATLARI
Holati
Usul
Qovushoq-oquvchan
Bosim ostida quyish, ekstruziyalash,
presslash
YUqori elastiklik
Vakkumli shakllantirish, pnevmatik
shakllantirish, issiq holatda shtamplash
Qattiq
(kristall va shishasimon)
SHtamplash, prokatka qilish (majburiy
yuqori elastiklik hossasiga asoslangan)
Eritmalar va dispersiyalar
Sepish usuli bilan plyonka olish, qolipni
botirib buyumni shakllantirish,
plastizollarni rotatsion shakllantirish
30
31
32
Termoreaktiv materiallar qayta ishlash metodlari ham shunga o‘xshash sinflangan. Bunda buyumlarni
pressmateriallardan yoki ayrim komponentlardan (suyuq polimerlar, to‘ldiruvchilar, armirlovchi
materialar) tayyorlash mumkin.
VII guruhning barcha metodlari bilan buyum shakllash (kompozitsiyaga zarur konfiguratsiya
berish) qovushqoq - oquvchan holatda bo‘lgan pressmaterialning siljib oqish hisobiga amalga oshadi,
So‘ngra bog'lovchi qotirilib suyuqlanmaydigan va erimaydigan holatga o‘tadi. Bu jarayonlar umumiy
fizik-kimyoviy qonuniyatlarini o‘z ichiga olgani uchun (nonyuton suyuqlikning qovushqoq oqishi va
bog'lovchining qotishi kimyoviy reaksiyasi) bir guruhga birlashtirilgan. Suyuq bog'lovchilar
shimdirilgan va so‘ngra qotiriladigan armirlangan materiallarga ma’lum konfiguratsiya berib
olinadigan metodlar VIII guruhga birlashtirilgan. Bu metodlar g'ovak qatlamdan oqib o‘tgan
qovushqoq bog'lovchining kimyoviy qotishi reaksiyasiga asoslangan.
Ko‘piradigan termoreaktiv kompozitsiyalardan buyumlar tayyorlash uchun qo‘llanilgan qayta
ishlash metodlari IX guruhga kiritilgan. Bu metodlarning o‘ziga xosli shundaki, g'ovak hosil bo‘lishi
va qotish kimyoviy reaksiyasi bir vaqtda bo‘lib o‘tadi.
Plastmassalarni buyumlarga va yarim mahsulotlarga (polifabrikat) aylantirishda quyidagilarga
ahamiyat berish kerak:
1.
Plastmassa yoki kompozitsion materiallarni espluatatsiya sharoitiga bog'liq xususiyatlar
bilan tayyorlash (ta’minlash).
2.
Ularning holati, shaklni oson qabul qiladigan holatga o‘tkazish;
3.
Plastmassalarga buyum yoki yarim mahsulot shaklini berish usullari va tegishli rejimlar;
4.
Buyum yoki yarimmahsulotga tugallangan shakl berish.
TAYANCH SO‘Z VA IBORALAR
1.
Plastmassa – kompozitsion material
2.
Termoplast
3.
Elastomer
4.
Plastmassalarni shakllash usullari
5.
ABS plastik
6.
Polietilen va uni turlari
7.
Polipropilen
8.
Polivinilxlorid
TAKRORLASH UCHUN SAVOLLAR
1.
Termoplastlardan buyum olish usullarini sinflash
2.
Termoreaktiv materiallardan buyum olish usullarini sinflash
3.
Termoplastlarni termomexanik egri chizig'i va bu ko‘rsatkich bo‘yicha buyum olish usullari
ADABIYOTLAR
1.
«Osnov
ы texnologii pererabotki plastmass» pod red. V.N.Kuleznyova i V.K.Guseva, Moskva,
«Ximiya», 1995 g. s.264-268
2.
V.G.Bortnikov. «Osnov
ы texnologii pererabotki plastmass», Leningrad, «Ximiya», 1983 g. s.
85-97
33
Do'stlaringiz bilan baham: |