Toshkent farmatsevtika instituti

Gepatit D virusi

virus qo’zg‘atuvchisi M. Rizet va boshqalar tomonidan 1977-yilda topilgan. Virus gepatit bilan kasallangan bemorning jigar to’qimasida va gepatotsit hujayrasining yadrosida IFA usulida ajratib olingan.

Morfologiyasi.

Virus spetsifik shaklga ega. Hajmi 35-37 nm. U tashqi NVs antigeni (Ag) dan tashkil topgan qobiq bilan o’ralgan bo’lib, o’zagida RNK molekulasini va ichki oqsilni tutadi. Oqsil virusining yagona virus spetsifik genomi mahsuli hisoblanadi. Genom 1-ipli RNK molekulasidan iborat. Virus gepatotsit hujayralarida mustaqil ravishda ko’paya olmaydi. SHuning uchun ham u doimo gepatit V virusi bilan birgalikda uchraydi. CHunki, V virusi “yordamchi” sifatida ishtirok etishi kerak. SHuning uchun ham D virusi gepatit V bilanog‘rigan bemorning qonida shakllanadi. Hozirgi vaqtda gepatit D virusining 3 ta tipi borligi aniqlangan: I, II va III.

Kasallikning patogenezi.

Kasallik manbai asosan D virusi bilan kasallangan odam va virus tashib yuruvchilar. YUqish yo’li gepatit V ga o’xshash. Kasallikning inkubatsion davri o’rtacha 3-4 xafta.kasallik xolsizlik, ko’ngil aynishi, qayt qilish, qorinda og‘riq paydo bo’lishi, tana haroratining 39-40⁰ ga ko’tarilishi bilan boshlanadi. 2-3 kundan so’ng siydikning rangi to’q rangga aylanadi. Najas rangsizlanadi. Jigar va taloq kattalashadi. Kasallik og‘ir o’tadi. Ko’pincha o’lim bilan tugaydi.

Laboratoriya diagnostikasi.

Serologik usul bilan qonni gepatit B va D markerlari topildi – NVs Ar va Hbc JgM, ND JgM, antidelta JgM.

Profilaktikasi.

Maxsus profilaktika sifatida gepatit D ga qarshi emlanadi.

Gepatit C virusi.