Toshkent farmatsevtika instituti

2.LABORATORIYA MASHG‘ULOTLAR UCHUN MATERIALLARI

1-Mavzu: Mikrobiologik tajribaxonani tashkil etish va amaliy ish qoidalari. Preparatlar tayyorlash texnikasi. Mikrob hujayralarning organoidlari.

Mashg‘ulotning maqsadi:

Tinglovchilarni mikroorganizmlarni rejalash va nomenklaturasi bilan tanishtirish. Mashg‘ulot davomida surtma tayyorlash,oddiy va murakkab usullarida bo‘yash va immersion sistemada mikroskop ostida ko‘rishni o‘zlashtirib,o‘rganib olishi lozim.

Tayyorlanish uchun savollar:

1.Mikroboilogik tajribalarni tashkil etish prinsiplari va maqsadi.

2.Tajribaxona va ish joyini jihozlash.

3.Mikrobiologik tajribaxonalarda ishlash qoidalari.

4.Quyuq va suyuq muhitlarda o‘stirilgan kulturalardan surtma preparatlar tayyorlash. 5.Oddiy va murakkab bo‘yash usullari. 6.Bakteriyalarning strukturasi.

Mikrobiologik laboratoriyalarda o‘tkaziladigan tadqiqotlar ularning maqsadiga ko‘ra aniqlanadi.Klinika-diagnostika laboratoriyalarida yuqumli kasalliklarning mikrobiologik diagnostikasi aniqlanadi.Davlat sanitariya epidemiologiya nazorati ( DVSEN ) larning laboratoriyalari sog‘liqni saqlash, savdo va umumiy ovqatlanish korxonalari sistemasida xizmat quluvchi sog‘lom va yuqumli kasalliklar bilan bemor kishilardan olingan materiallarning bakteriologik va serologik jihatdan taqiq etish vasifasini bajaradi.Bakteriologik laboratariyalarida atrof – muhit ob’ektlarining ( havo,tuproq,suv,oziq-ovqat mahsulotlari ) bakterial zararlanishi yoki ifloslanishi o‘rganiladi. Maxsus laboratoriyalar esa vaksina,zardob va boshqa bakteriya preparatlarining zararsizligi va samara-dorligini nazorat qilib turadi.

Har qanday mikrobiologik laboratoriya strukturasiga quyidagilar kiradi: 1) laboratoriya xonalari va aseptik sharoitda ishlash uchun bokslar;

2) oziqali muhit, idishlarni sterillash,foydalanib bo‘lingan yuqumli materilni zararsizlantirish uchun maxsus jihozlangan xona;

3) idishlarni tozalashga mo‘jallangan yuvish xonasi;

4) tajribaxona jonivorlarni saqlashga mo‘ljallangan alohida xona-viva-riylar;

Laboratoriya xoanlarining balandligi 3 m dan kam bo‘lmasligi,ventilyatsiya ( havo almashtirish ), vodoprovod,kanalizatsiya, elektroenergiya va imkon bo‘lsa gaz bilan ta’minlangan bo‘lishi kerak. Devorlar moybo‘yoq bilan bo‘yalishi yoki kafel plitkalari bilan qoplanishi, polga esa linoleum yoyilishi zarur.
Har bir ish joyida maxsus stol qo‘yilgan bo‘lib, xonalar elekr asbobla-ri, gaz va suv bilan ta’minlangan bo‘lishi kerak. Laboratoriya stolining usti dezinfeksiya qilish uchun plastinka, linoleum yoki oyna bilan qoplan- gan bo‘ladi.Ish joyi yoritgichli mikroskop, bo‘yoqlar to‘plami va preparatlar- ni bo‘yaydigan rekativlar,bakteriya oladigan ilmoq, ilgak, igna, shpatel, paster va darajalangan tomizg‘ichlar, predmet va qoplama oynachalar, mo‘ychi- nak, surtmalarni tayyorlash va bo‘yashga mo‘ljallangan vanna va xarilar, vodoprovod suvi bilan tozalagich,dezinfeksiya eritmasi solingan idish,paxta, flanel sochiq, shishaga chizadigan qalam va filtr qog‘ozi bilan ta’minlanadi.