5. Badiiy uslub.
Badiiy nutq uslubi inson amaliy faoliyati va hayotining hamma tomonlarini qamrab olishi: umumga taalluqligi, barcha barobarligi bilan xarakterlanadi.
Badiiy nutq uslubi juda xilma-xil ko`rinishlarda namoyon bo`ladi. Bu uslub muallifga asarning estetik ta’sirini kuchaytirish uchun tilning barcha leksik va Grammatik vositalaridan ustalik bilan foydalanish, tanlash, shuningdek, yangidan-yangi, ifoda vositalari yaratish imkonini beradi. Badiiy nutq uslubida til obraz, xarakter va manzaralar yaratish vositasi bo`lib xizmat qiladi. Bu uslub o`zining obrazliligi bilan adabiy boshqa funktsional uslublaridan ajralib turadi.
Quyidagi vaziyatli masalani mustaqil fikrlaringiz asosida hal qilishda qatnashing:
1. Keng qiyofa texnikasi
Agar siz suhbatga yaxshigina tayyorlanib kelgan bo‘lsangiz va o‘z fikringizni miqdoriy ma’lumotlar yordamida asoslayotgan bo‘lsangiz-u, suhbatdoshingiz sizni maydalikda hamda vaziyatni butun yaxlitligini ko‘rmayotgan-ligingizda ayblayotgan bo‘lsin.
Sizni xulqingiz harakatlari: undan aniq ma’lumotlarga qarshi nimanidir qo‘ya olishini so‘rang. O‘zingiz faqat ayni shu sonlar asosida aniq qilib umumiy chiziq aniqlanayotganini ta’kidlang.
Dialogni o‘qing va unda ilgari surilgan fikrlarga o‘z mulohazalaringizni bildi-ring:
Ijodkor orzusi
Bu voqea Samarqandda Registon ansambli yonida bo‘lgan edi. Oldinda G‘afur aka Hamid G‘ulom bilan, orqada S.Ahmad quloq solib borardi. G‘afur aka Samarqand tarixi, ayniqsa Alisher Navoiy hayoti bilan bog‘liq tomonlarini gaprib berardi, ba’zan to‘xtab ko‘zoynagini qo‘liga olib peshtoqla-ridagi arab va fors tillarida yozilgan xatlarni titkilab qolardi. Registon maydoniga kirganda G‘afur aka go‘yo ulug‘ bobolar bosgan tuproqni oyoq osti qilishni istamagandek avaylab yurayotganga o‘xshardi, u endi shivirlab gapirardi:
- Mana shu erdan necha marta Navoiy yurgan. Mana shu peshtoqlarga tikilib ne-ne hayollarga borgan ekan. Manavu to‘g‘ridagi eshikdan Ulug‘bek necha bor kirib chiqqan. Ajab!
G‘afur akaning bola tabiati bo‘lib, sal narsaga quvonib, sal narsaga mo‘lt-mo‘lt ko‘z yoshi to‘kardi. O‘ylaganimiz to‘g‘ri chiqdi, G‘afur akaning ikki ko‘zi jiqqa yosh edi. SHunday paytlarda uni chalg‘itish kerak.
- G‘afur aka, bunaqa qiladigan bo‘lsangiz, ertaga saylovchilar bilan bo‘ladigan uchrashuvda yig‘loqi deputat olib keldik, deb aytamiz.
G‘afur aka darrov hushini yig‘di.
- Ha, shayton sezib qolding-a. Shu topda hayol o‘lgur olib qochgan ekan. Navoiy bilan gaplashayotgan edim. Suhbat juda shirin joyiga kelganda xayolni bo‘lib qo‘yding. She’r tug‘ilayotgan edi-ya!
Daraxshon yulduzlar sari o‘kirgan.
Bo‘ynida zanjir-u, qalbi ozod sher.
Insoniy muhabbat mehri-la vafo,
Erku baxt timsoli ulug‘ Alisher.
Albatta bita zo‘r she’r yozaman. Yozib qo‘y, keyin esimdan chiqib qolmasin.
Oradan bir yil o‘tib Navoiyning besh yuz yillik yubileyi kunlarida G‘afur aka Navoiyga bag‘ish-langan she’rini yozdi. (Said Ahmad).
Do'stlaringiz bilan baham: |