Toshkent farmatsevtika instituti tillar kafedrasi magistratura talabalari uchun

4. Nutqning sofligi.
G`ayri adabiy til unsurlaridan holi bo`lgan nutq sof nutq deyiladi.
Nutqning sofligiga quyidagilar putur yetkazadi:

1. 
   dialektalizmlar;
   
2. 
   g`ayri tildan olingan so`zlar;
   
3. 
   jargon va argolar;
   
4. 
   vulgarizmlar;
   
5. 
   parazit so`zlar.
   

5. Nutqning ta’sirchanligi.
Tinglovchi va o`quvchi ruhida o`zgarish, hayajon yasovchi nutq ta’sirchan nutq deyiladi. Bunday nutq oldiga quyidagi talablar qo`yiladi:

1. 
   tinglovchi e’tiborini tortish;
   
2. 
   tinglovchi qiziqishini oshirish;
   
3. 
   nutq dalil, isbot misollarning yetarli bo`lishini ta’minlash;
   
4. 
   fikrni bayon etishda qiziqarli shakllardan foydalanish;
   
5. 
   so`zlashda tabiiylikka erishish.
   

Nazorat savollari.

1. 
   Nutqning asosiy xususiyatlari qaysilar?
   
2. 
   Adabiy til me’yorlari haqida gapiring.
   
3. 
   Nutqning aniqligi deb nimaga aytamiz?
   
4. 
   Nutqning mantiqiyligi nima?
   
5. 
   Nutqning sofligiga nimalar putur yetkazadi?
   
6. 
   Fikrni bayon etishda qanday qiziqarli shakllardan foydalanish mumkin?
   

Adabiyotlar:

1. 
   Sh.M.Mirziyoyev “Erkin va farovon demokratik O’zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz”.Toshkent, “ O’zbekiston” NMIU, 2017.-29b
   
2. 
   Sh.M.Mirziyoyev “Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi”. Toshkent, “ O’zbekiston” NMIU, 2017.-47b
   
3. 
   Sh.M.Mirziyoyev “Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga quramiz”. Toshkent, “ O’zbekiston” NMIU, 2017.-485b
   

4. R.Qo`ng`urov va b. Nutq madaniyati va uslubiyoti asoslari. T., “O`qituvchi”, 1992.
5.. E.A.Begmatov. Notiqning nodir boyligi. T., “O`zbekiston”, 1980.
6.. H.Abdurahmonov, N,Mahmudov. So`z etikasi. T., “Fan”, 1981 y.
7.. N.Mahmudov. O’qituvchi nutqi madaniyati. T.: Alisher Navoiy nomidagi O’zbekiston Milliy kutubxonasi nashriyoti, 2009.