Toshkent Farmatsevtika instituti farmatsiya fakulteti 3-bosqich 304-”A” guruh talabasi Normurodova pokizaning Farmatsevtik texnalogiya fanidan mustaqil ishi

Toshkent Farmatsevtika instituti farmatsiya fakulteti 3-bosqich 304-”A” guruh talabasi Normurodova pokizaning Farmatsevtik texnalogiya fanidan MUSTAQIL ISHI

Toshkent-2022

Reja:

• Emulsion asoslar
• Adsorbsion asoslar
• Emulsion va Adsorbsion Asoslarning farqli tomonlari
• Foydalanilgan adabiyotlar

Emulsion surtma dori asoslari
Emulsion asoslar dorivor moddani suvli yoki yog‘li fazaga kiritish imkonini yaratadi. Bu esa har xil tarkibli aralash tipdagi surtma dori turlarini tayyorlashga imkon tugdiradi.
Z. A. Nazarova suvli moddalar tipidagi asoslar antiseptik xususiyatli (etakridin, streptotsid, oltingugurt) moddalar bilan bifaol surtmalar hosil kilishini ko‘rsatgan.
Suv-moy tipidagi emulsion surtma dorilarni ishlab chiqarishning o‘ziga xos xususiyati shundan iboratki, u tugallangan, ya‘ni suvli faza emulsiyalangan holda bo‘ladi, yoki fazani ma‘lum qismda asos tarkibiga kiritish imkoni bor bo‘ladi. Ikkinchi holda surtma dorining korpusi suvli faza emulsiya tipida bo‘lib, suv-yog tipini hosil qiladi. Yarim fabrikatlarning bu holati surtma dorilar asoslari sinfini tashqil qiladi, bu asoslar absorbsiyali asoslar deb ataladi.
Emulgator sifatida kam eriydigan ionlashadigan va ionlashmaydigan yuqori aktiv moddalar (PAV) ishlatilishi mumkin. Ionlashadigan emulgatorlar orasida YUAMlarning anioni aktiv guruhi mavjud bo‘lib, ulardan asosiysi sovun hisoblanadi.
Surtmalar uchun emulsion asoslar.
40 g vazеlin suv xammomida 70 °S haroratda eritiladi va 2,4 g polisorba-80, 70 °С haroratgacha isitilgan 78 ml tozalangan suv bilan yaxshilab emulgirlanadi. Sovutib muzlatgichda saqlanadi. Mikrob kontaminatsiyasini oldini olish uchun 0,02 % natriy bеnzoat, 1G`2000 mеtilparabеn, 1G`4000 propilparabеn qo‘shish tavsiya etiladi.46
Emulgatorlar — ko‘p valentli sovunlar
Ko‘p valentli metalli sovun suv-yog tipida yuqori dispers emulsiya tipini hosil qilib, yuqori miqdorda (70% gacha) suv saqlaydi. Ko‘p valentli metall sovunning bu xossasi (BFITI) BFITI ning emulsion surtma dorilar asoslari ishi buyicha asoslab berildi. BFITI emulgator sifatida o‘simlik yog‘idan olinadigan yog‘ kislotalari bilan rux birikmasini — emulgator sifatida ishlatishni taklif etdi (1-emulgator). Ayrim hollarda surtma dorilarning ruxli sovun bilan birga, kalsiyli sovun qo‘shilib hosil qilgan emulgatori 2-emulgator deb yuritiladi. Emulgator tayyorlashda o‘simlik yog‘i bo‘lishi shart emas, uning urniga smola kislotasini ishlatish mumkin. Bu holatda 3-emulgator hosil bo‘ladi. Emulsion surtma dorilar asosini tayyorlashda ionlashmaydigan emulgatorlar ko‘p tarqalgan. Ular qatoriga yuqori molekulali spirtlar va ularning hosilalari, yuqori molekulali xalkali spirtlar va ularning hosilalari, ko‘p atomli spirt efirlari kiradi.