Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi

O‘simlik  shilliqlari  —  bu  polisaxaridlarga  yakin  bo‘lgan  moddadir.  SHilimshiqlar  (slizi) 

o‘simlik  organizmining  qayta  tugilishi  jarayonida  hosil  qiluvchi  epidermis  qavatining  " 

shilliklanishi  "  natijasida  gulxayri  ildizidan,  salep  tugunagidan  va  suvda  o‘sadigan  o‘simlikni 

xujayra oraligidagi moddalardan tashqil topgan. Suvda bo‘kishi bilan yopishkok shilimshiq eritma 

hosil bo‘ladi. Salep shilligi yaxshi emulgirlash xususiyatiga ega. 

Salep  shillig‘i  —  Salep  shilligi  yuqori  stabillash  xossasiga  ega.  10  g  yog‘ni  emulgirlash 

uchun 1 g salep kukunidan olinadi. 1 g salepni suvda eritib oldin shilimshiq tayyorlanadi. So‘ng uni 

emulgator sifatida ishlatiladi. 

Pektin  modda  —  o‘simliklarda  pektin  moddalar  juda  keng  tarqalgan:  sabzavotlar,  mevalar, 

barglar, urug‘larda va ildizlarda. 

Ular  xujayra  devorining  tarkibiga  kiradi  va  yon  xujayralarni  o‘zaro  biriktiradi.  Pektin 

moddalarning yana o‘ziga xos xususiyatlari uni kuchli jelatinli xossasidir. Pektin moddalar yuqori 

molekulali moddalar hisoblanadi. Ularning tuzilish asosi — qisman metil spirtining poligalakturon 

kislota bilan efirlangani. 

Pektin  —  (Pectinum).  Bu  modda  ozik-ovkat  sanoatida  ishlatilgan.  1933  yildan  A.  L. 

Katalxerman  tomonidan  dorixonada  emulgator  sifatida  qo‘llaniladi.  Pektinning  faol  jelatinli 

xususiyatini pasaytirish uchun o‘rik elimi bilan 1:1 aralashmasidan foydalanish kerak.